Старонка:Расійская гісторыя ў самым кароткім нарысе.pdf/56

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка была вычытаная

ўсе нахапалі сабе вотчын і грошай. Каб прыцягнуць іх на свой бок канчаткова, людзям гандлёвым, купцом прышлося толькі зрабіць яшчэ адно намаганьне, канчаткова і ўжо шырока разьвязаўшы сваю машну.

Ніжагародзкі купец Мінін пачаў зьбіраць войска «для вызваленьня Масквы ад палякаў і людзей іншых вер», і прытым, у тымто і была яго гэніяльная выдумка,-пачаў абяцаць тым, хто пойдзе ў гэтае войска, такую пенсію, якой у мінулы час не атрымоўвала і царская гвардыя. Простым радавым служылым людзям абяцалі столькі, колькі раней ня мелі гвардзейскія афіцэры. Ня дзіва, што такая мера прывяла, як расказваюць сучасьнікі, да поўнае згоды паміж памешчыкамі і купцамі, з аднаго боку, дробнымі служылымі і больш заможнымі казакамі-з другога. Тыя пабачылі, што служыць заможным клясам куды выгадней, чым братацца з народнай масай і дапамагаць демократычнай рэволюцыі, якая яўна ішла на карысьць бедных і не абяцала нікому ніякага багацьця.

Пакрысе ўвесь штаб Тушынскага лягеру перайшоў на бок Мініна і назначанага купецтвам галоўнакамандуючага сабранага ім войска-Пажарскага. Паўстаўшыя масы, якія засталіся без правадыроў, не маглі супраціўляцца. Меншасьць казакоў, што яшчэ падтрымлівалі сына названага Дымітра, прымушана была ўцякаці на Волгу, а там яшчэ далей. Перад купецка-памешчыцкім войскам быў цяпер толькі адзін організаваны вораг-польскае войска ў Крамлі, але з ім за дапамогай казакоў, якія перайшлі на бок заможных кляс, справіцца было ня цяжка. Цар Уладыслаў быў скінуты,-скінуты, між іншым, таксама, як ён быў выбраны, толькі па іменьні, бо асабіста ён з прычыны свайго маленства ў Маскву і не прыяжджаў. У Маскве сьвяткавалі перамогу праваслаўя над каталіцызмам, які зноў нібы хацеў забрацца сюды, як за першым Дымітрам. У гэты час у маскоўскага купецтва зьяўляюцца і першыя папрыотычныя ноткі. Купецтва ў адозвах заклікае паўстаць ня толькі за праваслаўную веру, але і за сваю зямлю і, дадаюць яны, за дабро, якое нам даў гасподзь бог. Абарона айчыны і абарона сваёй машны ў гэтых людзей, як у буржуазіі ўсіх час, злучалася, такім парадкам, у вадно.

Такі патрыотызм, зразумела, ня толькі не перашкаджаў стараннай абароне сваіх інтарэсаў, але, наадварот, дапамагаў ёй. Капіталістыя і памешчыкі, знаходзячы для сябе выгодным мець цара з чужаземцаў, які ня меў-бы каранёў у сярэдзіне краіны, былі не ад таго, каб пашукаць цара у Швэцыі. Пажарскі стаяў іменна за тое, каб на маскоўскі прастол выбраць швецкага прынца. Але тут умяшалася тая сіла, без якой гандлёвы капітал нічога зрабіць ня мог. У казацтва і у дробна-памесных дваран і баярскіх дзяцей, якія перайшлі на бок заможных кляс, быў свой кандыдат, які набыў популярнасьць іменна ў Тушыне.