сучаснае было тады сумным, няхай Беларусь была тады прыгнечанай рабыняй з цярновым вянком на галаве, цемру гэтай сучаснасьці для поэты праразалі сьветлыя зоры будучыны; поэта верыў, што гэта будучына скіне з Беларусі цярновы вянец і ўскладзе на яе вянок з пахучых кветак шчасьця і радасьці. Пад уплывам такіх настрояў, поэта свой надзвычайна настраёвы верш "Ворагам беларушчыны" канчае сьветлым акордам:
|
К свабодзе, роўнасьці і знаньню |
У жудаснай цемры царскай рэакцыі поэта ўжо падглядзеў ранішнія зарніцы, хуткі расьсьвет рэволюцыі, і ён піша свой чароўны верш "Ужо днее". Гэтак ад пэсымізму ў „Шляхам жыцьця" Купала пераходзіць да больш бадзёрага настрою, на змрочным фоне гамлетызму ўжо выяўляюцца іншыя сьветлыя блікі.
Паглыбляюцца ў дадзеным зборніку і соцыяльныя мотывы. У першых двох зборніках абмалёўваецца, галоўным чынам, сялянства, панства зачапліваецца толькі пізодычна; у "Шляхам жыцьця" абрысоўваецца ня толькі гаротны селянін, але процілеглы—стан "ликующих, праздно болтающих, обагряющих руки в крови". Панства акрэсьлена выступае тут, як паразітарны стан...
Над цёмнай вёскай, дзе мігацяць лучыны, высіцца багаты панскі палац.
|
Дымна замглелі, як блудныя вогні, |
Гэтак панства весяліцца, але бязьлітасная рука гісторыі ўжо піша свой суровы прыгавор над адыходзячай у нябыт соцыяльнай клясай... Вокны палацу асьвятляюцца заравам пажару, паднімаецца сялянства, змагаючыся за лепшую долю і імкнучыся адамсьціць за свае адвечныя мукі і крыўды...
|
Гэй-жа, ў тахт ногі!.. Пара за парай! |
Апроч ідэёвай лірыкі, у „Шляхам жыцьця" мы знаходзім лепшыя прыродаапісальныя вершы Янкі Купалы. Пераважна пясьняр рысуе нам
