Выяўленьне думкі навука для Сымона вышэйшая каштоўнасьць; ён гавора:
|
Без навукі жыць пагана, |
Так ад разумовага скэптыцызму прыходзіць Якуб Колас к радаснаму ўцьвярджэньню чалавечай мысьлі, як вышэйшай каштоўнасьці.
Другая каштоўнасьць—хараство; гэта ўжо ня марна гібеючая, як у вершы "Раздум'е", краса, — гэта вялікая выхаваўчая сіла. Якуб Колас паказвае нам у поэме "Сымон Музыка", як пад уплывам хараства беларускай прыроды, на яе матчыным улоньні выхоўваецца самабытны талент-самародак, як душа гэтага самародка шырока расчыняецца для ўспрыняцьця хараства космосу і хараства мастацтва; у такія мінуты
|
Чуў хлапчына, што спадала з шыі |
Чуе гэта шчасьце Сымон, і, перажываючы каханьне да Ганулі:
|
Проста чуў, што ён шчасьлівы, |
Так і каханьне выяўляецца ўжо не у трагічным выглядзе дарэмнага самаахвяраваньня, а малюецца ў бадзёрых танох радасьці і шчасьця.
У гісторыі чалавецтва пясьняр не ўглядае ужо толькі перавагу зла,—наадварот, ім цяпер выказваецца вера ў прогрэс, у лепшую будучыну. Задумляючыся над лёсам бацькаўшчыны, разарванай на дзьве часткі, Якуб Колас выказвае ўпэўненасьць, што гэта зьява толькі часовая; да сваёй айчыны ён зварачаецца з такімі прачуванымі словамі:
|
Родны край! Ты разарваны, |
Так у поэме "Сымон музыка" даецца новае і радаснае ўцьвярджаньне тых каштоўнасьцяй чалавечага жыцьця, якім раней давалася адмоўная ацэнка. І чалавечая мысьль, і хараство, і каханьне, і самая гістарычная дзейнасьць прадстаіць тут у повым асьвятленьні.
У поэме "Сымон музыка" пясьняр імкнецца сказаць, як шчасьліва можна жыць на зямлі. Шчасьце прадстае тут у сваёй потэнцыяль-
