— Мы блеск сваіх вачэй пералілі ў залатые ніткі тканін!
— Мы павыкручвалі свае пальцы над хітрым тканьнём!
— Мы пагнулі крыжы нашые, сядзючы пахіленые без аддыху дні і ночы над панскімі кроснамі!..
∗ ∗
∗ |
Устае малюнак „Забранага Краю“ з усім трагізмам сваім… Сьлёзы засьцілаюць вочы мае.
Ці-ткі беларусы папраўдзі забыліся аб сваей старой багатай культуры ды сталіся нейкім страхацьцём, якое рызьзём сваім разганяець гусей з чужога аўса?..
Не! — усхапіўся я.
Жывуць у сэрцах пад старым попелам гарачые іскры. Задзьмець вецярок, згоніць стары налёт, і полымя разгарыцца аж да неба, і асьвеціцца страшэнная жудасьць і цемра. Тады ўбачаць беларусы ланцугі, каторые цягнуць іх уніз, — усхопіцца, быццам гарачы смаляк, розум і аджывець сумленьне!
Шчыры, справядлівы голас пачуецца з аднаго канца сьвету ў другі канец:
— Аддайце нам нашае!
— Аддайце нам нашае, і тады мы ўсім людзям агульне дамо больш карысьці.
— Не засланяйце сонейка ад нас, бо і мы жадаем грэцца яго цяплом, і нам трэба жыць сваім уласным жыцьцём!
— Мы любім сваю зямельку, мы любім гарапашных сярмяжных братоў нашых. Мы любім нашу дзедаўшчыну, і любоў наша не памрэць ужо! Не памрэць, бо разгарэліся іскры ў вялікае, вялікае вогнішча!..
∗ ∗
∗ |
Усхапіўся я.
Ціха…
Толькі цень мой дрыжыць на абразох старых беларускіх князёў… Сур‘ёзна пазіраюць іх вочы, і сьвеціцца ў іх моц і адвага.
— Сьвятое гэтае месца!..
Нейкая гарачая хваля абнімае мяне ўсяго. Божа! гэтаж тут пачатак адраджэньня цэлага народу!..
Гэтаж прамень шчырага парыву беларускіх сыноў!
