Старонка:На зачарованых гонях (1923).pdf/81

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

Летапісцы.

Душная, цёмная ноч.

Уся Міронава сям’я сьпіць у пуні на сьвежым сене. Ня сьпіцца толькі двум: старому дзеду Мірону і васьмігадоваму ўнуку яго Андрэю. Дзед абдумваець цяпер, як ухітрыцца найцішэй выйсьці з пуні, каб нявестка не пачула ды напісаць ліст да сына ў Амэрыку. Андрэйка трымае ў руках лазовую сьвісьцёлку, якую днём скруціў яму дзед, і ціхутка сьвісьціць. Усе смачна сьпяць пасьля дзённай працы на сенакосе, як пасьля кірмашу ўсё роўна. Дзед аглядаецца па бакох ды асьцярожна падыймаецца з свайго месца.

— Андрэйка! — шэпча дзед і кародзіцца ад нецярплівасьці. Андрэйка ўжо ведаў, што дзед яго заве ў хату ліст пісаць і, як «га», ускочыўшы на ногі, ціха й спрытна падскочыў да дзеда. Дзед узяў яго за руку і палажыў сабе палец на губу з таёмным відам; Андрэйка, добра зразумеў, што гэта значыдь: „ані-мру-мру“ — трэба, маўчаць, як сала зласаваўшы.

Гэткім парадкам дабраліся яны да варот. Дзед адчыніў памалу й гэтак спрытна, што вароты не завялі сваёй, як заўсёды, скрыпучай музыкі і два згаворшчыкі выйшлі на дзядзінец.

Тут зноў калацілася сэрца дзеда — ўсё прашкоды розныя, каб іх заломам заламалі! То Жучка, каб яе немач, забурчыць: могуць пачуць у пуні й халэмус нарабіць; то гэты падшывалец, Андрэйка, ня можа вытрымаць — прабіраець яго пакуса гэтак сьвіснуць, каб аж рэхі пакаціліся з усіх старон, каб ліха па веніку прыляцела. Дзед адабраў у яго сьвісьцёлку й падлажыў бабе за пазухай… На гэткі манер, з мінай найвялікшых праступпікаў, увайшлі яны ў хату.

— Дзядок, сьвісьцёлку дай! м ня вытрымаў Андрэйка.

— Толькі, Андрэйка, ня моцна, бо ўсіх чарцей разбудзіш, — прасіўся дзед і падаў яму сьвісьцёлку. Андрэйка пачаў у пацёмках скакаць і сьвістаць.

Дзед хутка запаліў лучынку, выняў з-пад абразоў у куце аркуш паперы, што дастаў у мястэчну за венікі.

— Ну, цяпер, каток ты мой, — казаў дзед да Андрэйкі, — аддасі мне сьвісьцёлку на той час, пакуль ліст напішаш, а пасьля я табе яе вярну. Бярыся, як Халімон за бога, казаў той.