вышцы, як ніткі-зьмяйкі, цягнуліся каласы, упарта імкнуліся да чорных бульбінкаў — жаўранкаў, якія сыпалі з неба ў нізіны зыкі-пералівы, булькалі жвірова-жоўтай рачулкай.
∗ ∗
∗ |
Калісьці на гэтых зачарованых гонях шуткавалі дзяўчаткі — калінкі лесавыя, прыгоньніцы панскія; шуткавалі зазубленымі сярпамі-палумесяцамі. Сярпы жорстка глымзалі жытнія гоні, прагна глыталі каласы, сноп за снопам, мэндлік за мэндлікам.
Хай гікае панскі прыганяты, хай ляскае раменны гадзюка-бізун, — красуні маладыя перакідываліся вясёлымі жартамі.
Грэх не жартаваць, калі жар-сонейка грае, калі птушкі-званочкі двухкрылыя зьвіняць, калі вакол хмялеюць шкляныя далечы і мітусяцца паласы зялёна-кудзерных гайкоў.
Грэх не жартаваць, калі ў далі-дальнай шэрыя купінкі хатак вясковых у самыя воблакі лезуць, калі з гладышкоў-комінаў коціцца дымок ружова-сівюсенькі і верціцца, рухліва-бурштынавымі клубочкамі-яблыкамі…
А позьнімі змрокамі ідуць маладыя жнейкі да хаты, ідуць грамадкай цеснай, босыя. Чырванеюць кветкі-вышыўкі на белі востракантовых хвартушкоў. Бялеюць хусткі на ільняна-русых полымях валасоў.
Ці не лябёдкі гэта перакінуліся раптам у залачонавалосых дзяўчатак?
Ці не чарадзейніцтва рэй вядзе на вытаптанай сьцяжынцы-каруне?
На сьпінах камень-боль вісіць. На тысячы міль цягнуўся летні дзень. Ад цямна да цямна працавалі — пан скардзіцца не павінен.
Пелі яны хорам, усе разам. Шчыры смутак, як мёд ліповы, кадзіліў змрочнасьць. Волі жадалася:
|
«Дайце вы мне вольку — |
«Вольку!» — адгалосівала мутна-цёмная шыр сваімі чатырма старонамі.
«Вольку!» — вышываў нехта любавабнае слова на небе чырвонымі пчолкамі.
∗ ∗
∗ |
Гарачы кісель льецца з высотаў уніз. Сонечна-варны дзень. Зачарованыя гоні во-во растопяцца ад гарачыні, як сала на патэльні. Пад трыма хвоямі гудзіць цёмнае воблака, кусьлівых аваднёў. Зярняткамі-лятункамі носяцца, яны ў паветры на адным месцы.
— Ой, ратуйце, людзюхны добрыя… ра-туй-це… — жаласьліва-жудасна вохкала глеба.
