шчэньня нашых баракаў. Даводзіцца зьдзіўляцца, адкуль вораг бярэ столькі знарадаў.
Мы мусім чакаць і чакаць. А паўдні адбываецца тое, чаго я гэтак сьцярогся. У аднаго з новабранцаў нэрвовы прыпадак. Я ўжо даўно сачыў, як ён бесьперапынна скрыгітаў зубамі, сьціскаў і расьціскаў кулакі. Мы вельмі добра ведаем гэтыя зацкаваныя выскокваючыя з орбіт вочы. Перад гэтым ён неяк сьцішыўся. Ён скурчыўся нібы спарахнелае дрэва.
Цяпер ён устае, няпрыкметна крадзецца праз усё памяшканьне, некалькі хвілін марудзіць і раптам кідаецца да выйсьця. Я заступаю яму дарогу і пытаюся:
— Ты куды?
— Я зараз зьвярнуся, — гаворыць ён і хоча прасьлізнуць паўз мяне.
— Пачакай крыху. Агонь ужо пачынае слабнуць.
Ён прыслухоўваецца, і вочы яго крыху сьвятлеюць. Потым погляд яго зноў мутнее, як у шалёнага сабакі, ён маўчыць і спрабуе мяне адціснуць.
— Хвілінку, таварыш! — крычу я. Кат навострывае вочы. У той момант, калі новабранец мяне адштурхвае, Кат хапае яго, і мы абодва яго моцна трымаем.
Ён зараз-жа пачынае бушаваць.
— Пусьцеце мяне, я хачу пайсьці адсюль, хочу пайсьці!
Ён ня слухае нас, рвецца, рот пакрываецца пенай і выкідвае словы — задохнутыя, бяссэнсныя словы. Гэта прыпадак акопнага страху. Яму здаецца, нібы ён тут задыхаецца і ён ахоплены інстынктыўным жаданьнем выбрацца адсюль прэч. Калі-б мы яго адпусьцілі, ён пабег-бы куды вочы глядзяць, бяз усякай заслоны. Ён ня першы.
Таму што ён моцна буяніць і вочы яго ўжо заходзяцца, — нічога не дапамагае, і мы вымушаны зьбіць яго і такім чынам прымусіць яго прыйсьці да розуму. Мы робім гэта хутка, бяз жалю і дасягаем таго, што ён на час сьціхае. У астатніх твары робяцца зьбялелымі, трэба спадзявацца, што гэта іх апрытоміць. Такі гураганны агонь не пад сілу гэтым няшчасным хлапцом; яны трапілі з палявога зборнага пункту адразу ў гэтую бойню, ад якой можа пасівець нават паджылы чалавек.
