Старонка:На Заходнім фронце без перамен (1931).pdf/33

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

Мы стаімо шчыльна прыціснуўшыся адзін да аднаго, сядзець ні прыходзіцца нікому. Адылі, мы да гэтага і не прызвычаіліся. Мюлер нарэшце задаволены: ён надзеў свае новыя боты.

Маторы пачынаюць гудзець, машыны тарахцяць і грукацяць. Вуліцы зьезджаныя і поўныя калдобін. Агню запальваць нельга, таму нас кідае з боку ў бок, і мы ледзь не вылятаем з машыны. Гэта нас мала абыходзіць. Чым мы рызыкуем? Паламаная рука ўсё-ж лепш, чым дзіра ў чэраве, і шмат хто з нас спадзяецца іменна на такі выпадак, каб трапіць дамоў.

Побач нас рухаецца доўгі абоз з амуніцыяй. Ён сьпяшаецца і ўвесь час выпярэджвас нас. Мы кідаем у іх бок вострыя слоўцы, яны адказваюць нам тым самым.

Вось вырысоўваецца сьценка аднаго дому, які стаіць у баку ад вуліцы. Я нагастраю вушы.

Ці не памыліўся я? Я зноў яскрава чую гусінае гэганьне. Погляд на Катчынскага, зваротны погляд ад яго: мы зразумелі адзін аднаго.

— Кат, я чую там кандыдата ў кацялок…

Ён ківае:

— Будзе зроблена, калі будзем ехаць назад. Я ведаю тут усе хады.

Зразумела, Кат ведае ўсе хады. Ён ведае кожнага гуся на дваццаць кілёмэтраў наўкола.

Мы дасягаем разьмяшчэньня артылерыі. Гарматы замаскаваны ад аэроплянаў кустамі, нібы для якой вайсковай урачыстасьці. Гэтыя палашы мелі-б радасны і мірны выгляд, калі-б у сярэдзіне іх ня было гармат.

Паветра робіцца густым ад дыму гармат і туману. На языку адчуваецца горкі прысмак пораху. Нашы машыны ўздрыгваюць ад грохату стрэлаў, гучна разносіцца сьледам за імі рэха. Усё ўстрасаецца. Выраз нашых твараў няпрыкметна зьмяняецца. Хоць мы і накіроўваемся ня ў самыя акопы, а толькі на акопныя работы, усё-ж на твары кожнага з нас напісана: тут фронт, мы знаходзімся ў яго межах.

Аднак мы яшчэ не адчувалі ніякага страху. Хто бывае на перадавых позыцыях так часта, як мы, той робіцца тоўстаскурым. Толькі маладыя новабранцы ўзбуджаны.