— Ты, Толя, нібы сьледчы… Сьмешна, ведаеш… Ну, я пайду спаць… Гэта ўсё непаразуменьне, Толя, проста памылка…
Ён не заснуў. Яшчэ доўга стагналі спружыны ложку. Ён у цемры намацаў на століку бляшанку з мятнымі цукеркамі. Ён смактаў іх. Ён думаў. Думаў аб тым, што бяда прабіла над імі, над ім, над яго пакаленьнем ракавыя дванаццаць гадзін. Колькі разоў за гэтыя гады намагаўся жыцьцёвы гадзіньнік падцягнуць да дванаццаці вусы стрэлак, але ўсё неяк абыходзілася добра і гладка. Прыехаў профэсар у Савецкі Саюз, атрымаўшы запрашэньне ад ураду, зноў з галавой у навуку — у пыл залістаных стагодзьдзяў — акунуўся ён. Старонка за старонкай пісалася гадамі ягоная монографія аб сярэднявяковых дойлідах, старонкі напаўняліся монускрыптамі памершых геніяў, зьдзівіць увесь сьвет навуковы зьбіраўся Іларыён Даменікавіч гэтай сваёй кнігай. Гады праходзілі ў вятрох, густой страмнінай ішлі яны — гэтыя вятры, і ён, яны, іхняе пакаленьне позірк у вятры кінуць надумаліся, каб мёртвы гені, каб дойлід іхніх жаданьняў, іхніх мараў у жмут скруціў вятры гадоў. Прыблізна так — алегорычна — думаў профэсар аб перажытым.
— Цззын… цззын… цззын… —
Дванаццаць гадзін яго, іх, іхнага пакаленьня вызвоньваў гадзіньнік гадоў, гадзіньнік жыцьця — і тады нэрвовая сьцюдзёнасьць апаноўвала цела, білася нутраной турботай да болю выразная думка: калі гадзіньнік апошні ўдарыць раз — што тады станецца, што тады будзе?
— Цззын… цззын… цззын… — —
— — Круты ягоны лоб перакрэсьліла глыбокая зморшчына, думкі варочаліся з такой хуткасьцю, што выступаў халодны буйнымі кроплямі — пот.
— Але, профэсар, вы-ж разумееце, што гэта нікому цяпер непатрэбна. Ну, добра. Я напішу сваю работу на тэму, якую прапаноўваеце вы. А што потым? Абразы? Гэта-ж, профэсар, усё аджыўшае, спарахнелае… Ну? непатрэбнае.
