Старонка:Нарысы гісторыі беларускай літаратуры.pdf/210

Ён-жа ў вусны Ленскага ўкладае гэтыя вядомыя словы, якія дышуць глыбокай бадзёрасьцю і жыцьцёрадасьцю:

Все благо: бдения и сна
Приходит час определенный.
Благословен и день забот,
Благословен и тьмы приход.

З другога боку, у сувязі з думкай аб сьмерці магчыма філёзофская трывога духа, паколькі сьмерць надае дысонансу у агульную гармонію сьветабудовы. І нарэшце, сьмерць можа спараджаць лірычны смутак і лірычную журбу, паколькі яна пагражае нашаму індывідуальнаму існаваньню.

Такі смутак і журбу мы знаходзім і ў М. Багдановіча, які гаворыць:

Ня кувай ты, шэрая зязюля,
Сумным гукам у бары,
Mo і скажаш, што я жыці буду,
Але лепш не гавары.
Бо ня тое сьведчыць маё сэрца,
Грудзі хворыя мае;
кqы да Боль у іх мне душу агартае,
Думцы голас падае.
Кажа, што нядоўга пажыву я,
Што загіну без пары...
Прыляці-ж тады ты на магілу,
Закувай, як у бары. (148)

Але ў духоўнай постаці беларускага песьняра, апроч смутнага пэсымістага, выяўляўся часам і другі бок—бадзёрасьці і ўзьнятасьці. Адсюль у творчасьці поэты чуюцца ня толькі сумныя мэлёдыі хаўтурнага "requіem", але часам моцна гучаць і настрої барацьбы, узьнятасьці. Яму належыць гэты бадзёры заклік:

Рушымся, брацьця, хутчэй
У бой з жыцьцём, пакідаючы жах;
Крыкі пужлівых людзей
Ня стрымаюць хай бітвы размах...
Проці цячэньня вады
Зможа толькі жывое паплыць,
Хвалі-ж ракі заўсягды
Тое цягнуць, што скончыла жыць. (179)