Старонка:Нарысы гісторыі беларускай літаратуры.pdf/177

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

Часамі праца ў дзень кіпіць, —
Цярплю і я прыгон,
Аж косьць аб косьць ў плячу рыпіць...
Пачуеш у сэрцы звон...
Ухопіш зык, за ім другі,
За тымі больш ідуць,
Зьліюцца ў шых даўгі-даўгі
І цэлы дзень гудуць.
Загасьне дзень, іду дамоў.
Кладуся спаць, — і ў ноч
Цякуць радкі зьвінючых слоў,
І сон адходзіць проч,
Тады пішу...

Сапраўды, Алесю Гаруну даводзілася тварыць урыўкамі. Рамяство столяра, вадаліва, політычная і рэволюцыйная чыннасьць адбіралі пераважную частку яго жыцьця. Нават апрацоўваць свой „Матчын Дар" для друку яму даводзілася, як мы ведаем, на баржы.

У гэтым-жа ўступным вершы зазначаюцца і галоўныя бакі духоўнай істоты Алеся Гаруна, у якой злучаліся дзьве постаці. Адна постаць―змагальніка і барацьбіта за родны край; гэта постаць―"па краі родным сум"―падстава нацыянальных і соцыяльных мотываў у творчасьці песьняра. Але побач з суровай постацьцю барацьбіта, у Алеся Гаруна выяўляецца і іншая постаць―мяккага і пяшчотнага лірыка, шукаўшага ласкі і ўцехі, любіўшага дзяцей, высока цаніўшага жаночае каханьне; недарэмна вышэйшай нагародай для поэты прадстаўляецца "з дзявочых вуст пачуць хаця-б адзін бедны сьпеў".

Ідэёвая лірыка Алеся Гаруна вычэрпваецца адраджэнцкімі мотывамі.

У яго мы знаходзім шырокую пастаноўку нацыянальнае проблемы. У пастаноўцы гэтай проблемы заўважаецца поўнае падабенства песьняра з нашаніўцамі; ён, падобна да апошніх, дае нам, напрыклад, наказ ня цурацца роднай мовы, ён заклікае:

Ты, мой брат, каго зваць беларусам,
Роднай мовы сваёй не цурайся;
Як ні зрокся яе пад прымусам,
Так і вольны цяпер не зракайся.