Часамі праца ў дзень кіпіць, — |
Сапраўды, Алесю Гаруну даводзілася тварыць урыўкамі. Рамяство столяра, вадаліва, політычная і рэволюцыйная чыннасьць адбіралі пераважную частку яго жыцьця. Нават апрацоўваць свой „Матчын Дар" для друку яму даводзілася, як мы ведаем, на баржы.
У гэтым-жа ўступным вершы зазначаюцца і галоўныя бакі духоўнай істоты Алеся Гаруна, у якой злучаліся дзьве постаці. Адна постаць―змагальніка і барацьбіта за родны край; гэта постаць―"па краі родным сум"―падстава нацыянальных і соцыяльных мотываў у творчасьці песьняра. Але побач з суровай постацьцю барацьбіта, у Алеся Гаруна выяўляецца і іншая постаць―мяккага і пяшчотнага лірыка, шукаўшага ласкі і ўцехі, любіўшага дзяцей, высока цаніўшага жаночае каханьне; недарэмна вышэйшай нагародай для поэты прадстаўляецца "з дзявочых вуст пачуць хаця-б адзін бедны сьпеў".
Ідэёвая лірыка Алеся Гаруна вычэрпваецца адраджэнцкімі мотывамі.
У яго мы знаходзім шырокую пастаноўку нацыянальнае проблемы. У пастаноўцы гэтай проблемы заўважаецца поўнае падабенства песьняра з нашаніўцамі; ён, падобна да апошніх, дае нам, напрыклад, наказ ня цурацца роднай мовы, ён заклікае:
Ты, мой брат, каго зваць беларусам, |