Альбо далей. Юрка, судзячыся з панам, робіцца ўсё бяднейшым і бяднейшым. Аўтар перарывае:
|
Дзе той спрыт падзеўся, |
Пытаньне застаецца бяз простага адказу. Далей зноў эпічнае апавяданьне:
|
У хаце непарадкі, |
Канчаючы сваю поэму, аўтар зноў зварочваецца з пытаньнем да чытача:
|
Можа хто ня верыць |
Адказвае:
|
Дык паслухай толькі |
У другіх выпадках пытальныя сказы падаюцца ад гэрояў і складаюць ужо прыём для выяўленьня жаданьняў і настрояў у размоўнай форме дзеючых асоб. Размова іх, дзякуючы наяўнасьці пытаньняў і адказаў, набывае эмоцыянальна-ўсхваляваны характар. Прыклад гэткага роду пытаньняў мы маем у песьні гусьляра („Курган"). Пясьняр задае князю шэраг пытаньняў:
|
А ці чуў ты, аб чым там араты пяе? |
Гэтыя пытаньні застаюцца без адказу.
Праз вусны князя падаецца таксама шэраг пытаньняў, зьвернутых да гусьляра:
|
Што-ж маучыш ты, гусьляр, ніў, лясоў песень-бай, |
У поэме "На Куцьцю" і "Бандароўна" таксама ёсьць некалькі пытальных сказаў, якія надаюць размове адценьне ўсхваляваньня.
Часьцей спатыкаюцца ў поэмах Я. Купалы клічныя сказы. Самым звычайным тыпам іх зьяўляюцца такія, у якіх поэта вылучае, шляхам клічу, найбольш важныя моманты ў тэматычным складзе твору. Гэтым шляхам ён надае выяўленьню ўзвышаную ўражлівасьць у параўнаньні з эпічным тонам усяго твору.
У поэме "Бандароўна", дзе клічы асабліва шматлічны, гэты прыём ужываецца ў тых месцах, дзе апавяданьне, дзякуючы шчапленьню акалічнасьцяй, дасягае значнай напружанасьці. Так, апісваючы прыгожасьць гэроіні і жадаючы паказаць яе высокую ступень, аўтар канчае свой расказ аб гэтым клічным сказам:
|
Хараства такага ў сьвеце |
І далей, адзначаючы асаблівую прыгожасьцю Бандароўны ў той момант, як яна выступае ў пачатку поэмы, аўтар зноў заканчвае гэтае апісаньне клічным сказам:
|
А сягоньня-ж выглядае |
