Кастусь Каліноўскі ведаў пра хваляванні ў Літве і Беларусі і прагнуў да сябе на радзіму. Пецербургская група дзеячоў польскай рэволюцыі накіравала яго ў Вільна для падрыхтоўкі паўстання ў Літве і Беларусі. Тут з чэрвеня 1862 года быў арганізаваны Літоўскі правінцыяльны камітэт, як аддзел Варшаўскага Цэнтральнага нацыянальнага камітэта. У ім ішла з самага пачатку барацьба паміж «белымі», якія не жадалі падымаць сялян на паўстанне, і «чырвонымі», якія, наадварот, усе свае сілы накіроўвалі на арганізацыю і развіццё народнай рэволюцыі. Да «белых» належалі памешчыкі: Старжынскі, Лапа, Аскерка, Еленскі і інш. З прыездам Каліноўскага партыя «чырвоных» атрымала магутную падтрымку. Ужо ў жніўні 1862 года «белыя» былі адціснуты - галоўным чынам намаганнямі Каліноўскага на задні план, і Віленскі правінцыяльны камітэт прыняў «чырвоны» характар. У яго ўвайшлі сам Каліноўскі, віленскі ўрач Длускі, капітан генеральнага штаба Звірждоўскі, афіцэры рускай арміі Малахоўскі і Вярыга, адстаўны ваенны інжынер Казела і некаторыя іншыя.
Перад «чырвоным» Віленскім камітэтам узнікала пытанне, як трэба дзейнічаць. Паўстанне яшчэ не паднімалася, - ішла толькі надрыхтоўка да яго. Варшаўскі цэнтральны камітэт спачатку Хацеў назначыць паўстанне на сярэдзіну 1862 года, але ваенная арганізацыя адзначала недастатковую падрыхтоўку у войску, неабходнасць весці прапаганду сярод афіцэраў і салдат і прадаўжаць купляць зброю за граніцай. Для ўсяго гэтага патрэбен быў час, і таму паўстанне было адтэрмінавана. Што трэба было рабіць У гэты нязначны час, які заставаўся да паўстання? Кастусь Каліноўскі, не гледзячы на сваю фармальную прыналежнасць да дваранства, быў выхадцам з сялянскага вясковага асяроддзя: як сялянскі рэволюцыянер, ён прыродным чуццём зразумеў, што ў Беларусі, сялянскай краіне, неабходна скарыстаць час для пранаганды сярод народных мас. Для паспяховага выканання гэтай задачы ў яго былі ўсе даныя: веданне народа, уменне гаварыць з и на роднай мове, глыбокая любоў да прыгнечаных і кроўная блізасць да «мужыка», якая ўзнікае толькі пасля доўгага сумеснага жыцця з ім.
Таму ён, каб здзейсніць свае даўнішнія думкі пра сувязь з народнымі масамі, сам пайшоў у народ. Па сутнасці ён быў піонерам, зачынальнікам таго «хаджэння ў народ», якое атрымала такое шырокае распаўсюджанне дзесяцігоддзем пазней у 70-х гадах, з тою розніцай, што ён ішоў у народ, добра ведаючы яго патрэбы і разам з гэтым пры досыць паспеўшай рэволюцыйнай сітуацыі. У выніку гэтага яго прапаганда ў масах павінна была прынесці больш дзейсныя плады, чым прапаганда больш позніх народнікаў, якія не ведалі народа і не ўмелі абудзіць яго да рэволюцыйнай барацьбы.
