II
«НЯЎЖО СЕМ ГАДЗІН?» — зьдзівіўся Рыгор, працягваючы руку за гадзіньнікам?
У пакоі было сьветла і ціха. Спаць не хацелася ні званьня. «А калі і раней сямі? Учора весь дзень адпачываў — за ноч выспаўся».
Рыгор забыў паглядзець на гадзіньнік і палажыў яго пад падушку, а сам стаў адзявацца.
«Напэўна госьці на мінулую ноч раздумалі аддаць візыт».
Ён абмыў твар і выйшаў на вуліцу. Пастушкі толькі-што займалі гавяду. Дзесьці на рынку чуўся зык берасьцянкі. На яго адзываліся глухія стукі вешніц і траскучыя скрыпы варот.
Над шчытамі хат працягаліся чырвоныя касьнікі променю — імі таксама залаціліся верхавіны блізкага гайку і трапяткія лісьця разгацістага вязу ў дварэ суседняе хаты. Па стрэхах хат і на тым-жа вязе вароны спраўлялі вясельле.
Учарашняе трывогі, хваляваньня — ні сьледу. Нівошта не дапамінала пра маніфэстацыю, патрулі, страляніну. На адгоне вярсты, за востраю страхою школы, высілася вежная надбудова поліцэйскае цытадэлі.
«Няўжо ў ёй сядзяць заарыштаваныя ўчора гарбары? А мо’ да іх далучаны, чаго добрага Памыйка або Сроль? І ўзброены стражнік адмярае вартавыя крокі? Ці той-жа спакой, які справодзіў мой сон, быў уласным для ўсіх жыхароў мястэчка, пачынаючы ад Сроля з Памыйкам і канчаючы станавым з стражнікамі?»
Адказаць было некаму.
І Рыгор моўчкі накіраваў у абход мястэчка, пастаўнікамі да майстэрні.
Загінаючы за рог канцавое хаты, ён паглядзеў на гадзіньнік: было без дваццаці сем. Рыгор зьмерыў вачыма адгон да Шульцавага гароду, адлажыў прыблізных дваццаць хвілін для ціхае хады і прысеў на плоце.
Ад маладое травы на пастаўніках нясло мядовым водырам. Было лёгка дыхаць. У нутро надыходзіла рэзкае натхненьне, ткучы шаўкавістую тканіну ўзьнёсных, палкіх думак і намераў. Ці думаў хто пра яго ў мінулую ноч, ці не памыкаўся на яго поліцэйскі намер?