Старонка:Збор твораў (Гартны, 1929—1932). Том 4.pdf/51

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

Агульны настрой захапіў сабою і местачковую інтэлігенцыю. Яна «дбайліва» вуснамі Шульца перадавала «хлопцам» свае папярэджаньні наступнага зьместу:

— Вы гатовіцеся да першамайскай маніфэстацыі, — казаў «па-за партыйны соц.-дэм.» Карл-Людвіг Шульц Рыгору і Паўлу, запрасіўшы іх адным вечарам да сябе: — гэта рэч карысная: трэба паказаць поліцыі, што яе сьвята пакуль не надзейна… Дзевяцьсот сёмы і восьмы гады даўно асталіся пазадзе… Але разам з тым вы павінны ўсебакова абдумаць, які выгляд сьвяткаваньня будзе карысьнейшым і для спраў рэволюцыі і для вас саміх… Нельга забываць, што поліцыя ня супыніцца перад самымі жорсткімі рэпрэсіямі. Яна з асалодай чакае поваду зрабіць крывавую расправу… Мне вядомы некаторыя яе захады да гэтага… Вось чаму не павінна пакідаць вас ні тактычнасьць, ні асьцярожлівасьць. Меней задзёру і больш організаванасьці… Дзевяцьсот пяты год менавіта праваліў справу з-за адсутнасьці сьвядомага кіраўніцтва рэволюцыяй. Я-б радзіў вам падумаць пра так званую мірную маніфэстацыю… Зьбярэцеся на майдані і спакойліва, бяз песьняў і выгукаў, пройдзеце мястэчкам… Ня думайце, што ў маўчлівым паходзе мала эфэктоўнасьці… Я памятую, як яшчэ перад дзевяцьсот пятым годам…

Рыгор ня даў гаспадару дасказаць, рашуча не згадзіўшыся з яго прымірэнчымі лібэральнымі дарадамі.

— Мне здаецца, — адкрыў ён сваю настойнасьць: — вамі гутарыць інтэлігенцкая сантымэнтальнасьць… Карл Людвігавіч, даруйце-э мне, толькі зусім не ў інтарэсах рэволюцыі стрымліваць размах баявога настрою. Я ня думаю, каб гэта пайшло і на нашу карысьць… Ад гэтага можа выйграць выключна перапалоханае цёмнае абыватальства… Мы мусім распаляць малейшую іскарку нездавальненьня і чым найвышэй паднімаць уздым рэволюцыйнага энтузіязму…

— Вамі грае экзальтацыя маладосьці, — па-бацькаўску моралізаваў Шульц: — выгук «далоў самадзяржаўе!» з адказам на яго пяцьцю арыштамі ды высылкай, наўрад ці апраўдае сябе. Яшчэ меней апраўданьня дасьць выпадковы стрэл у поліцэйскіх: яны адплацяць на гэта залпам і ваш задзёр каштавацьме жыцьця некалькіх чалавек…

— Мы ня лічым ахвяр, якімі плацім за шчасьлівую будучыню… У белых рукавіцах, Карл Людвігавіч, рэволюцыі ня