іх наша сапраўднасьць не зьмяніла… Між тым… Гарбатага магіла зьменіць…
— Ну, чым гэта ўясьніць сабе, Рыгор?
Ліба не дасказала: за дзьвярыма прагучэў звонкі, адрыўны гук:
— Тут?
З глыбіні калідору мэрам-бы працяг яго —
— А-а-а!
Рыгор падбег да дзьвярэй і не пасьпеў адчыніць, калі па іх каўзанула чыясьці рука.
— Дома?
То быў Анікей.
— Ды вось-жа: не пасьпелі ня толькі паабедаць, а і пераадзецца з дарогі — Міхась Камар паперашкодзіў.
— Гэта ён ад цябе ішоў? Я сустрэў яго па Лігаўцы.
— Так… І, ведаеш, мы ўжо пасьпелі былі зрэзацца з ім.
— А-а-а… Ад яго не чакаць… Працуе-ж ён у ваенна-прамысловым комітэце, ты можа і ня ведаў таго?
— Камар?
— Ніхто іншы; меў ужо справы з гэтай асобай… Спрытны, усё-ж такі, трэба прызнацца…
— Ну, дакаціўся да працы ў ваенна-прамысловым комітэце!
— А чым ён не адпавядае па сваіх поглядах? — уставіла Ліба.
— Вось-то-та-ж…
— Ды ўжо-ж…
Рыгор папрасіў Анікея застацца ў пакоі, а сам пайшоў з Лібаю шукаць абеду.
Праз паўгадзіны ён вярнуўся адзін: Ліба засталася прайсьціся па Неўскім.
— На мяне Пецярбург зрабіў пагрознае ўражаньне, — падзяліўся Рыгор думкамі з Анікеем.
— Два гады вайны! Ня дзіва. Усё-ж, браток, ужо блізіцца да разьвязкі…
— Ну, ведаеш, народ прачакаўся… Каб ты ўявіў сабе, да чаго вайна прывяла вёску — ты жахнуўся-б!.. Нельга бяз болю ўспамінаць… Зьнішчаецца… Ды ня толькі вёска — цэлая краіна зьнішчаецца… Ад Віндава-Рыбінскага вакзала да Менску — непарыўны, густы цуг бежанцаў. Станцыі, разьезды, гарады і мястэчкі — поўны нашароханымі людзьмі… Вайна кінула іх у