Гады, дзесяцігодзьдзі, што сплывалі хвалямі Вялікае Неўкі ў недалёкія глыбіні мора, уносілі з сабою прыгонныя скрэпы няволі.
Празрыстымі бліскавіцамі, ударамі грому прарываліся вострыя протэсты рабочых грамад, парушаючы фальшывую гармонію жыцьця.
1905 год!
Дзевятое студзеня. Першы Савет рабочых дэпутатаў і ўсеагульная забастоўка…
1912 год!
Далёкія, але магутныя водгукі ленскіх падзей.
Крывавае Бодайбо, як адказ на 100.000 забастоўку 1911 г.
1914 год!
І на вуліцах сталіцы трыхсоттысячная грамада зьяднаных адзінай прагнай воляй да свабоды рабочых.
З таго часу — перапынак.
Ці на доўга?
Ліхаманка ваенных паставак нагрузіла прадпрыемствы падвойным штатам рабочых, трыма зьменамі і ваеннай прынукай.
Уздым прамысловасьці?
Конфорка ў канаючы організм самадзяржаўя.
Калі-ж, ды калі гэтыя хмурыя гмахі заводаў перавернуцца ў кузьні вольнае аграмаджанае працы?
Прыдзе час!
Ён ідзе — чутна! — у самым імпадзе згушчаных крокаў рабочых, у іх зьяднаных ды палкіх імкненьнях, ва ўзроках, накіраваных да наступнага.
Роўныя ўтаптаныя дарогі паступова шырэюць і вострымі шпаркімі стрэламі імчацца ў нерастуманеную далячыню.
Рыгоравы ўзрокі прыліплі да блішчастых сьвятлом вокан высокае мануфактуры.
У зьлітым гомане працы рассыпаліся яго імклівыя думкі і лётаюць — носяцца над фабрычнай Выбарскай.
Дагэтуль мімалёт, наскокам бачыў ён гэты вобраз шумлівае, многаграннае сталіцы, а зараз — штосьці прыкавала яго да мосту, злучыла ў адно з раскалыханай працай і трымае, вось, на адным месцы — гадзіну, паўтары, болей…
Над гарбатымі біламі — напружаная постаць…
