Ізноў заплакала і праз сьлёзы запытала Стэпу:
— А ці-ж твой Рыгор нічога ня піша?
— Кажу-ж — нічога… Чуе сэрца, нядобрае нешта чуе. Сны розныя бачу, цудныя і страшныя. Горад — ступа. Старэю — а адна, без дапамогі. Ты яшчэ ў лепшым стане, ты яшчэ…
— А мне, ты думаеш… Віктар так многа пасабляў! Мужчына мой — трупцяк, дзеці — малыя. Той шмат зямлі — адна абуза… А Віктар зарабляў дваццаць рублёў. Няхай сем кіне ў хату — глядзі, які спор. А ён менш дзесяці не даваў. Часамі, як трэба што сабе справіць, прынясе менш, а то — дзесятку.
— Пэўна, як так, пэўна — добра…
З перапынкамі, у пераменах настрою, судзілі каля паўтары гадзіны. І, судзячы, згаварыліся і пашлі да Крупнікаў.
— Яны можа што чулі.
Хоць-бы што пачуць — сышліся абедзьве: і Стэпа, і Тарэся. Чамусьці выводзілі, што Хрума, Хаімава маці, сумее іх разуважыць, прасьветліць. З надзеяй увашлі ў хату.
Стары Хацкаль сустрэў.
— Чаго трэба?
— А Хрума дзе?
Жанкі паселі, запыталі Хацкаля:
— Ці ня чуў, куды іх павязуць?
Той трасянуў галавою, матнуў рукамі.
— Няхай іх ліха, столькі крыві папсавалі. Ах, ах, гэтыя хлопцы! Гэтыя хлопцы! Шчасьліва ты, Стэпа!
У Стэпы праясьніліся вочы; хацела запытаць, чаму, але Хрума, увашоўшы знадворку, перабіла:
— Што ў вас, жанкі?
— Мы самі прышлі даведацца. Вам лепш вядома. Можа што чулі?
— Нічога добрага. Куды там — увесь сьвет калоціцца… Бунты, забастоўкі… Вунь прыехаў знаёмы з Рыгі — мяцеж. Ці-ж пусьцяць іх?
Стэпа, як сядзела, раптам паднялася.
— Што ў Рызе, што? Чула маё сэрца!..
— Ша-ша. Ты ўжо думаеш, што якраз з тваім сынам што здарыцца… Хай прагоніць вецер на сухія дрэвы. Ці ты маеш лад… Мала што: горад — ня Сілцы: усяго многа, заўсёды многа.
