У Доўбняў закоўзала па тварах здавальняючая ўхмылка. У нядаўна дрыготных нагах пачуўся ўстой, нібы хтось падлажыў пад іх знарочыстыя падстаўкі.
— Глядзі, Франусь, як добра ты трапіў! Цяпер будзь сьмелым! — пацешыў сына стары Доўбня.
Франусь маўчліва парадаваўся.
— Перабыў… так…
— Ото-ж, дзякаваць богу, добра. Як-бы спрыязна нябесная падышла.
З многіх хат, асьмеліўшыся, вышлі на вуліцу кабеты й дзеці. За імі паказалася некалькі старых.
— Хаця парадак які будзе! — паважна выказаўся стары Доўбня.
IV
К паўдню, калі страх крыху прайшоў, у хаце Доўбняў канчаткова супакоіліся. Пасьля перажытага ня верылася, што ўсё добра абыйшлося. Тым болей цешыла ўсіх за Франуся, што ён вылузаўся ад бальшавікоў і не астаўся адрэзаным ад бацькоў. Цяпер, калі прыйшлі палякі, яны разьлічвалі на поўны спакой. Водлуг гэтага разьлічэньня Доўбні строілі пляны на будучае, радзячыся ўсёю сям’ёю. Франусь меў першую скрыпку і ў сямейнай радзе настайваў рабіць па ягонаму разуменьню.
— Ты ўжо не спрачайся, Даніла, — перабівала гаспадара Франусёва маці, — Франусь не абмыляецца, калі так кажа.
Бацька згаджаўся, згаджаўся й Платон.
— Франусь сьвецкі чалавек!
Па гутарцы, у якой не прамінулі ніводнага хатняга пытаньня, нацешыўшыся ўволю нечаканым прыбыцьцем Франуся, Доўбні прыбраліся да полудню.
Зарухалі па хаце, заклапаціліся.
Франусь з аблягчэньнем на сэрцы, разважным тонам у другі раз пачаў апавядаць аб сваім «паходзе на пабыўку», як ён ахрысьціў свае ўцёкі з Чырвонае арміі.
