Старонка:Збор твораў (Гартны, 1929—1932). Том 2.pdf/29

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

Антось хутка падняўся з прызбы і, не заходзячы ў хату, пайшоў у бок царквы.

На вуліцы стала людна: мяшчане выходзілі з хат і з запаленымі сьвечкамі сьпяшылі на ўсяночную. З чужых вёсак ехалі фурманкі, вязучы пасьвячаць каробкі. Вакол чулася нейкая ўрачыстасьць. Але на душы Антося было брыдка: ён ішоў на звон, пакінуўшы ў дому засмучаную жонку й пакрыўджаных дзетак. Уся ўрачыстасьць была для яго ня толькі чужою, а нават і варожай. Гэта адчуваў Антось з таго моманту, калі выясьнілася, што яму надышоўшае сьвята прынесло многа дарэмных клапотаў і парушыла ўложаную хаду жыцьця. Чуючы звон і бачачы сьвяточны рух, ён даходзіў да злосьці і праклінаў сваё жыцьцё і грамадзянскі лад. Антося дзівіла ўся заблытанасьць і супярэчнасьць яго, якая выглядала перад ім ва ўсёй сваёй прыкрасьці. Вялікае сьвята для адных — другім цяжкая мука й клопат. Чаму яно так?

Падышоўшы да варотцаў на цьвінтар, Антось толькі зірнуў праз іх, што робіцца за парканам, і павярнуў назад. — Не пайду. Там не для мяне, — рашыў ён і прайшоў між паркану да паповага дзядзінца.

За брамаю, пры плоце саду стаяла некалькі фурманак. Распрэжаныя коні хрумсталі сена. Пры вазох — ні душы. У паповых пакоях, за дрэвамі, віднелася сьвятло. Антось спынуўся ля брамы і прыгледзеўся на дзядзінец. Прыгледзеўся і раптам падумаў: «А, што, каб прайсьці на дзядзінец і ўзяць адну каробку з возу!» Гэта думка зразу паказалася і прывабнай і няпрыемнай. Антось ажно засароміўся яе і аглядзеўся, каб ніхто не падслухаў яго намераў. Пасьля адыйшоў крыху ўбок, к плоту.

Непадалёчку прайшлі два чалавекі, мужчына й кабета. Антось прыгледзеўся і ўбачыў, што мужчына нёс у кошыку да пасьвячэньня.

— У кошыку — мабыць цяжка было сабраць на каробку! Пэўна, у гэтага ўзяць — ніколі, — падумаў Антось і скалануўся ўсім целам ад няпрыемнага пачуцьця… Ня мог стаяць на адным месцы і прайшоў каля ганоў далей ад паповага двара.