Старонка:Домбі і сын.pdf/40

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка была вычытаная

ком, прымацаваным да правага запясця, з густымі чорнымi брывамі; у левай руцэ ў яго быў кіёк, увесь укрыты шышкамі (таксама, як i яго нос). Шыя яго была абвязана чорнай шоўкавай хусткай, з-пад якой тырчэлi канцы такога вялiзнага цвёрдага каўнерыка, што нагадвалі маленькія парусы. Відавочна, гэта быў той самы чалавек, для якога прызначалася трэцяя шклянка, i, відавочна, ён гэта ведаў, бо, зняўшы грубае паліто і павесіўшы на асобны цвік за дзвярыма такi цвёрды глянцаваты капялюш, які адным сваім выглядам мог выклікаць боль у галаве жаласлівага чалавека і які пакінуў чырвоную паласу на яго ўласным ілбе, нібы на ім быў надзеты вельмі цесны для яго таз, — ён прысунуў крэсла да таго месца, дзе стаяла шклянка, і ўсеўся перад ёй. Звычайна гэтага наведвальніка называлi капiтанам; i ён быў штурманам[1] або матросам каперскага судна[2], або i тым, i другім і сапраўды меў выгляд марскога воўка.

Фізіяномія яго, якая звяртала на сябе ўвагу загарам і саліднасцю, праяснілася, калi ён паціскаў руку дзядзьку і пляменніку; але, як відаць, ён быў схілены да лаканізма і сказаў толькі:

— Як справы?

— Усё ў парадку, — адказаў мiстэр Джылс, падсоўваючы да яго бутэльку.

Ён узяў яе, агледзеў, панюхаў і сказаў зусім выразна:

Тая самая?

Тая самая, — пацвердзіў інструментальны майстар.

Пасля гэтага ён прысвіснуў, наліў шклянку і, здавалася, думаў аб тым, што трапіў на самае сапраўднае свята.

— Уольр! — сказаў ён, прыгладзіўшы валасы (яны былі рэдкiя) сваiм кручком, а пасля, паказаўшы ім на інструментальнага майстра: — Глядзіце на яго! Любіце! Паважайце! І будзьце паслухмянымі! Перагартайце свой катэхізіс, пакуль не знойдзеце гэтага месца, а калi знойдзеце, загнiце старонку. За вашы поспехі, мой хлопчык!

Ён быў да такой ступені задаволены сваёй цытатай, што мiмаволі паўтарыў гэтыя словы ўпоўголаса і дадаў, што не ўспамінаў аб іх вось ужо сорак год.

— Але ні разу яшчэ не здаралася ў маім жыццi так, каб два-тры патрэбныя словы, Джылс, не падвярнуліся мне пад руку, — заўважыў ён. — Гэта таму, што я не трачу лішніх слоў, як iншыя.

Ён змоўк i не парушаў маўчання, пакуль стары Соль не пайшоў у краму запаліць агонь, пасля чаго ён звярнуўся да Уолтера без усякіх папярэдніх заўваг:

— Думаю, ён мог-бы зрабіць насценны гадзіннік, калі-б узяўся?

  1. Штурман — афіцэр ваеннага або гандлёвага флота, якi кіруе ходам карабля і робіць вылічэннi для вызначэння яго курса.
  2. Каперскае судно — прыватнаўласніцкае судно, якое ўдзельнічае ў марской вайне і прыстасавана для захопу непрыяцельскiх гандлёвых суднаў. Скарыстанне каперскiх суднаў у часе вайны было забаронена толькі ў канцы мiнулага стагоддзя.