Перайсці да зместу

Старонка:Домбі і сын.pdf/220

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка была вычытаная

— Навошта мне вас выслухоўваць, брат Джон? — запярэчыў загадчык, робячы саркастычны націск на апошніх двух словах і задзіраючы галаву, але не падымаючы вачэй. — Паўтараю вам, шмат гадоў таму назад Херыет Каркер зрабіла выбар паміж сваімі двума братамі. Яна можа ў ім раскайвацца, але павінна астацца пры ім.

— Зразумейце мяне правільна. Я не кажу, што яна ў ім раскайваецца. З майго боку было-б чорнай няўдзячнасцю рабіць намёк на што-небудзь падобнае, — запярэчыў той. — Хоць, паверце мне, Джэймз, я засмучаны яе афярай таксама, як і вы.

— Як я! — усклікнуў загадчык. — Як я?

— Засмучан яе выбарам, — тым што вы называеце яе выбарам, — таксама, як вы ім раззлаваны, — сказаў малодшы.

— Раззлаваны? — паўтарыў той, паказваючы ўсе свае зубы.

— Незадаволены. Падстаўце любое слова. Вы ведаеце, што я хачу сказаць. Ніякай знявагі няма ў маіх словах.

— Знявага ёсць ва ўсім, што вы робіце, — адказваў брат, нечакана кінуўшы на яго грозны позірк, які праз секунду саступіў месца яшчэ больш шырокай усмешцы. — Будзьце ласкавы ўзяць гэтыя паперы. Я не маю часу.

Яго далікатнасць была настолькі больш колкай за яго гнеў, што малодшы рушыў да дзвярэй. Але, дайшоўшы да іх і азірнуўшыся, ён сказаў:

— Калі Херыет дарэмна спрабавала хадайнічаць за мяне перад вамі, у перыяд вашага першага справядлівага абурэння і першай маёй ганьбы, і калі яна пайшла ад вас, Джэймз, каб падзяліць маю няшчасную долю і, пад уплывам фальшыва накіраванай любові, прысвяціць сябе зганьбаванаму брату, таму што, апрача яе, у яго нікога не было, і ён загінуў-бы, тады яна была маладая і прыгожая. Мне здаецца, калі-б вы ўбачылі яе цяпер, — калі-б вы пабачыліся з ёю — яна-б выклікала ў вас зачараванне і жаласць.

Загадчык нахіліў галаву і ашчэрыў зубы, нібы хацеў адказаць на якую-небудзь нязначную фразу: «Ах, божа мой! Ды няўжо?», але не сказаў ні слова.

— Тады мы думалі, і вы і я, што яна выйдзе замуж маладой і будзе жыць шчасліва і бесклапотна, — прадаўжаў брат. — О, калі-б вы ведалі, як радасна адмовілася яна ад гэтых надзей, як радасна пайшла па шляху, які яна выбрала, і ні разу не азірнулася, вы ніколі не маглі-б сказаць, што яе імя вам незнаёма! Ніколі!

Зноў загадчык нахіліў галаву і ашчэрыў зубы, нібы гаворачы: «Дапраўды-ж, гэта надзвычайна! Вы мяне здзіўляеце!» і зноў не сказаў ні слова.

Уздыхнуўшы Джон Каркер пайшоў да дзвярэй, калі голас брата на секунду затрымаў яго на парозе.

216