местам (19 тыс. насельн.). Аб вялікай мінуўшчыне гораду сьведчаць толькі старасьвецкія будынкі даўных цэркваў.
Значэньне Полацку перахаліў Віцебск (91 тыс. насельн.), праз які праходзіць дарога Ленінград-Жлобін. Гэта таксама старасьвецкі горад, які бараніў сваю незалежнасьць ад Літоўскага княства яшчэ даўжэй, як Полацак. Але ня страціў сваёй вагі Віцебск і да цяперашніх часоў. Ён бойка гандлюе з Латвіяй, Ленінградам і Паўднёвай Маскоўшчынай, вывозіць лён, лес, перапраўляе з усходу на захад пяньку і г. д. Паводле свайго гандлёвага абароту Віцебск не адстае ад Менску. Значную вагу маюць і прамысловыя прадпрыемствы гораду.
На поўнач ад Віцебску на дарозе у Ленинград ляжыць чыгункавы аузел — Невель (13 тыс. нас.) — з вельмі прыгожымі, багатымі на вазёры і ўзгоркі ваколіцамі, а на паўночны ўсход ад Віцебску на Вышняй Дзьвіне стаіць стары Вяліж (12 тыс. нас.), які адпраўляе па дзьвіне вельмі многа лесу і лёну.
Вокаўскі лес цягнецца удоўж усходняй мяжы Беларусі, аддзяляючы нашую старану ад Сярэдняй Маскоўшчыны. Гэта досыць высокае (да 300 м. н. р. м.), але роўнае плоскаўзвышша, складзенае з старадаўных вапнякоў (каменна-вугальнага часу) і ледзь прыкрытае тонкім пластом асноўнай морэны. Тут няма ані ўзгоркаў, ані вазёр, ані дедавіковага каменьня, якімі гэтак багата Наддзьвіньне. Аднастайныя прасторы бярозавых ды асінавых лясоў тут чаргуюцца толькі з імшарамі ды дзе-ні-дзе пераразаюцца далінамі рэк. У Вокаўскім лесе лачынаюцца шмат якія рэкі Ўсходняй Эўропы, у тым ліку Дняпро, Дзьвіна і некаторыя прытокі Волгі. Такім чынам крайна ляжыць акурат на вадападзеле між вадазборау Балтыцкага з Чорнага мораў з аднаго боку і Касьпійскім вадазборам з другога. Нават самы назоў краіны "Вокаўскі" лес выводзяць ад слова Волакаўскія і тлумачаць тым, што праз яе, як праз вадападзел, валаклі, перацягвалі рэчныя судзіны з адней ракі ў другую. Выступаньнем на паверхню краіны вапнавых земных парод тлумачацца карставыя зьявы, якія наглядаліся ў розных месцах Вокаўскага лесу. Некаторыя мясцовыя рэкі цякуць месцам па паверхні, месцам пад зямлёй у пячорах, прамытых у вапнякох. Сустракаюцца тут і вазёры, злучаныя паміж сабой падземнымі пратокамі. Клімат краіны халаднейшы і сушэйшы, як у іншых частках Беларусі, маразы тутака ўзімку мацнейшыя, рэкі замярзаюць на доўгі час, сьнег зьбіраецца найгрубейшым пластом.
Грунты краіны пераважна суглінкавыя; ураджайнасьць досыць значная; апрача збожжа сеюць шмат лёну, а на поўдні 1 канопель. Як з Наддзьвіньня шмат сялян адыходзіць на заработкі ў Ленінград, гэтак з Вокаўскага лесу многа людзей уходзіць на часовую працу ў Маскву і на будаваньне чыгунак у Маскоўшчыне і ў Сібіры. Наагул кажучы, сувязь краіны з Маскоўшчынай вельмі значная. У гаворцы тутэйшых беларусоў прымячаецца вялікая падмешка маскоўскіх слоў, дый ня мала тут жыве
