Сучасныя вялікія будынкі чаргуюцца ў Варшаве з старасьвецкімі касьцёламі і палацамі. Паркі і гарадзкія сады, прыгожыя помнікі розным польскім дзеячом дадаюць гораду многа
хараства. Да вайны 1914 г., калі Варшава належала да Расіі,
расійцы звалі яе "прыгожай брамай у Эўропу“.
На паўднёвы захад ад Варшавы, на мяжы Мазуршчыны з Вялікай і Малой Польшчай ляжыць Лодзь (452 тыс. насельн.). Сто гадоў назад тут была маленькая вёска, а цяпер гэта вялікі горад, асяродак багатай прамысловай акругі. Лодзь―важнейшы фабрычны горад Польшчы. На тутэйшых фабрыках перапрацоўваюць пераважна воўну і баваўну.
Навокала Лодзі пабудована многа прамысловых мест, у якіх таксама вырабляюць танную крамніну. Пасьля вайны, калі Польшча зрабілася самастойнай рэспублікай, і мытнічная граніца аддзяліла яе ад Усходняй Эўропы, продукцыя тутэйшых фабрык значна зьменшылася.
Асяродкам Вялікай Польшчы зьяўляецца горад Познань (157 тыс. насельн.), які ляжыць на Варце і мае многа пукраварань, гарбарань, фабрык машын і табакі. У часы панаваньня немцаў у Заходняй Польшчы Познань была асяродкам польскага руху ў Нямеччыне. Дзякуючы сваім бібліотэкам, навуковым таварыствам і нядаўна адчыненаму унівэрсытэту гэта важны культурна-асьветны асяродак Заходняй Польшчы.
Кашубская краіна абымае вадазбор Вісьлянскай нізавіны і частку ўзьбярэжжа Гданьскай затокі на захад ад вусьцяў Віслы.
Вісла прабіваецца тут праз вазёрныя ўзгор'і, наваленыя даўным ледавіком, і перад тым, як уліцца у мора, падзяляецца на некалькі адток. з якіх складаецца ўраджайная Вісьлянская дельта. Адны адтокі ўліваюцца беспасрэдна у Гданьскую затоку, другія трапляюць у так званы Фрышгаф. Гэты гаф аддзяляецца ад мора вузкім пескавым гакам, складзеным з накіданых мораў пескавых выдмаў.
Большасьць насельнікаў краіны складаецца з польскага племя кашубау, але й самай дэльце і па гарадох апрача іх жыве многа немцаў. Вузкай паласой землі, залюдненыя кашубам, даходзяць аж да самага мора на захад ад Віслы, уразаючыся у землі, залюдненыя немцамі. Кашубы лічацца добрымі мораходамі і да вайны 1914-18 г., калі крайна належала да Нямеччыны, складалі значны процант сярод матросаў нямецкага флëту. Яны сеюць жыта, авëс і бульбу, гадуюць быдла, сьвіней, авечак, займаюцца рыбацтвам і ляснымі промысламі, бо лясоў тут захавалася досыць многа.
Пасьля сусьветнай вайны большая частка краіны ўвайшла ў склад Польскай рэспублікі, але галоўная прыстань пры вусьці Віслы―горад Гданьск (або Данцыг, 195 тыс. насельн.) застаўся незалежным вольным местам. Гданьск злучан з морам суднаходным каналам, па якім могуць плаваць вялізныя морскія караблі, і зьяўляецца прыродным выйсьцем Польшчы да мора. Праз Гданьск вывозіцца большая частка польскіх тавараў, галоўным чынам сельска-гаспадарчых. Большасьць насельнікаў гораду―немцы; з гэтай прычыны яго не далучылі да Польшчы.
