Тут між іншым ляжаць вялікія трасьніковыя балоты — Перыста і Замглай.
Недалёка ад Добрушу, ў Навазыбкаўскім пав., знаходзіцца пас. Злынка з хвабрыкамі сярнічак. Такія самыя хвабрыкі ёсьць і ў Навазыбкаве і яго ваколіцах. Навазыбкаў досіць значнае гандлёвае места з 15 тыс. жыхараў. У ім між іншым знаходзіцца сярэдняя тэхнічная школа і мэтэоралёгічная станцыя.
У Навазыбкаўскім павеце ёсьць яшчэ два вялікіх прамысловых пасады: Клімаў — з шчаціннымі заводамі і аляярнямі і Новы Ропск, дзе шмат рамясьнікоў — шаўцоў. Апроч таго ў двары Софіеўцы — вялізная хвабрыка сярнічак.
На поўнач ад Навазыбкава, ў Суражскім пав., знаходзіцца пас. Клінцы, з 12 тыс. жыхараў — гэты, як кажуць, беларускі Манчэстэр. Клінцы — буйны прамысловы цэнтр. У самым пасадзе і яго прадмесьцях ёсьць каля 10 суконных і ткацкіх хвабрыкаў, некалькі чыгуновых заводаў, гарбарняў, маслабойных, вяровачных заводаў. На гэтых хвабрыках працуюць каля 4 тыс. работнікаў і вырабляецца тавараў на некалькі міліёнаў рублёў у год. У Клінцох ёсьць так сама шмат дробных рамясьнікоў-ткачоў. Сам Сураж — невялікі горад над р. Іпуцьцю. Есьць у ім картонная хвабрыка.
Суражскі павет найгусьцей заселены і мае найбольш разьвітую прамысловасьць.
Мглінскі пав. у гэтай справе застаецца далёка ззаду. Сам Мглін невялікае места (8 тыс. жыхараў) з 3-мя кірмашамі, на якіх ідзе торг на пяньку, алей, скаціну. Почап, на р. Судасьці, пры чыгунцы, — прамысловае мястэчка. Вядзе бойкі гандаль пянькою, мае каля 10 пенькатрапальных заводаў і вялікую аляярню.
Мглінскаму і асабліва Суражскаму паветам нехапае хлеба для прахарчаваньня жыхараў. З гэтага боку Старадубскі павет знаходзіцца ў лепшым палажэньні і яму свайго хлеба хапае. Старадуб — цяпер ціхое, заросшае садамі места, меў, знаходзячыся на самам краю Беларусі, вельмі бурную гісторыю. Гандаль яго з ростам пасадаў зьменшыўся. Гандлюе збожжам і пянькою. Люднасьці каля 12 тыс. Ад ст. Унеча да Старадубу праведзена вузкакалейная чыгунка.
Старадубскі павет мае слаба разьвітую прамысловасьць. У пас. Ялёнцы ёсьць некалькі шчацінных і пенькатрапальная хвабрыка. У мяст. Погары, старасьвецкім горадзе на р. Судасьці, які даўней называўся Радагошч — цяпер ёсьць пенькатрапальная хвабрыка. У Старадубскім павеце разьвіта хатняе ткацтва палатна і сарпінак. З пад с. Рахманава выйшла адна з першых Беларускіх пясьнярак — М. Косіч, якая напісала і выдала некалькі кніжок у мове Старадубскіх беларусоў.
У Ноўгарад-Северскім пав. над р. Дзясною, пры вусьці р. Судасьці ляжыць мястэчка Грамяч, дзе спатыкаюцца тры народы — беларускі, украінскі і маскоўскі. На паўдня ад Грамяча, аж да самога Ноўгарад-Северска беларусы жывуць перамяшаўшыміся з украінцамі.
