Старонка:Беларускі правапіс (1943).pdf/37

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

часе і у неазначальнай форме захоўваецца, але без галоснага або ы), прыкл.:

акле́йваю акле́йваў акле́йваць
запісваю запісваў запісваць
вычэ́рпваю вычэ́рпваў вычэ́рпваць
выслу́хваю выслу́хваў выслу́хваць
высьме́йваю высьме́йваў высьме́йваць.

Калі-ж суфікс -ва стаіць пасьля двух ці больш зычных, прычым апошнімі зычнымі перад суфіксам будуць р, л, н, дык пасьля р пішацца -ава або -ыва, а пасьля л, н -ява або іва, прыкл.:

выветраваю(ываю) выветраваў(ываў) выветраваць(ываць)
адыграваю(ываю) адыграваў(ываў) адыграваць(ываць)
адрозьняваю(іваю) адрозьняваў(іваў) адрозьняваць(іваць)
запэўняваю(іваю) запэўняваў(іваў) запэўняваць(іваць).
УВАГА: У дзеясловах аднаскладовых, як: біць, ліць, піць, шыць, мыць гукі і, ы належаць да караня і таму у словах: выбіваю, заліваю, выпіваю, зашываю, вымываю — суфікс -ва, а ня -іва, ыва.

Правіла 86. Калі ад дзеяслова закончанага трываньня з суфіксам -ава, -ява утвараюцца пры дапамозе суфікса -ва дзеясловы незакончанага трываньня, дык ад абодвых суфіксаў атрымліваецца -оўва, еўва, г. значыць, суфіксы -ав (а), -яв (а) замяняюцца на -оў, ёў, прыкл.:

выкарыстаў выкарыстоўваў
загартаваў загартоўваў
адбудаваў адбудоўваў
абсталяваў абсталёўваў
заваяваў заваёўваў
усхваляваў усхвалёўваў.

Правіла 87. 1) Суфікс -ен пішацца у дзеяпрыметніках залежнага стану, утвораных ад дзеясловаў, неазначальная форма якіх канчаецца на -іць, -ці: узброіць — узброены, высьветліць — высьветлены, спыніць — спынены, вывезьці — вывезены, прынесьці — прынесены, скласьці — складзены, пасаліць — пасолены.

2) Суфікс -ян пішацца у дзеяпрыметніках, утвораных ад дзеясловаў з неазначальнай формай на яць, напрыклад: пасеяць — пасеяны, зьвеяць — зьвеяны, разьвеяць — разьвеяны, расстраляць — расстрэляны.

УВАГА. У тых выпадках, калі неазначальная форма дзеясловаў у незакончаным трываньні мае на канцы -яць, а у закончаным -іць, залежныя дзеяпрыметнікі прошлага часу утвараюць ад закончанага трываньня, напр.: