а) у 2-й асобе множнага ліку дзеясловаў І-га спражэньня: з націскам на канчатку: несяце́, ведзяце́, везяце́ і г. д., як у першым складзе перад націскам, але: ве́еце, се́еце, як пасьля націску;
б) у 3-й асобе множнага ліку ІІ-га спражэньня: хо́дзяць, но́сяць, во́дзяць, як глядзя́ць, сядзя́ць;
в) у дзеяпрыслоўях, вытвараных ад дзеясловаў І-га спражэньня: хо́дзячы, гле́дзячы, се́дзячы і г. д.;
г) у дзеяпрыметніках з суфіксам -ян: пасе́яна, зьве́яна, расстрэляны (ад расстраля́ць).
ІІ. Правапіс дзеяслоўных канчаткаў
1. Форма цяперашняга і будучага простага часу
Правіла 76. Формы 2-е асобы адзіночнага ліку дзеясловаў цяперашняга або будучага простага часу канчаюцца у І-м спражэньні на -еш як пад націскам, так і не пад націскам, а пасля зацьвярдзелых пад націсксм на -эш, а не пад націскам на -аш; у ІІ-м спражэньні гэтыя формы канчаюцца на -іш, -ыш, напр.:
|
Правіла 77. Формы 3-е асобы адзіночнага ліку канчаюцца у І-м спражэньні на -е (ць), а пасьля зацьвярдзелых пад націскам на -э (ць), а не пад націскам, на -а (ць). У ІІ-м спражэньні гэтыя формы канчаюцца на -іць, -ыць (або не пад націскам на е, а).
|
УВАГА: Поўныя формы (на -ць) у І-м спражэньні пажадана ужываць толькі тады, калі наступнае слова пачынаецца на галосны гук (у тым ліку і ётаваны): вязець авёс, але вязе жыта, чытаець адозву, але чытае кнігу, бярэць яго, але бярэ пэнсію.
Кароткія формы (бяз -ць) у І-м спражэньні (ходзе, гавора) — ужываць не пажадана.
