Перайсці да зместу

Старонка:Аснаўныя пачаткі арытмэтыкі.pdf/84

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

Дамо прыклад ходу разьвязаньня задачы двома спосабамі.

1) Спосабам прапорцыі:

X : 8 = 15 : 6;
адсюль: X = = 20[дзён].

2) Спосабам прывядзеньня да адзінкі:

15 работ. 8дзён;
1 » 8 · 15»
6 » = 20(дзён).

Складанае тройнае правіла.

261.Складаным тройным правілам наз. спосаб разьвязываць такія задачы, у каторых дадзены 5, 7, 9,… і г. д. лікаў, а знаходзіцца 6-ы, 8-ы, 9-ы і г. д. лікі, ім прапарцыянальныя.

Перад разьвязаньнем задачы на складанае тройнае правіла, трэба спачатку яе раскласьці, потым аднародныя вялічыні зьвярнуць у аднаіменныя, потым, калі можна, стаячыя адны пад аднымі лікі скараціць, разьдзяліўшы іх на супольны дзельнік. Апрача таго, раней разьвязаньня задачы, ці то па спосабу прапорцыі, ці то па спосабу прывядзеньня да адзінкі, патрэбна адрозьніць вялічыні проста прапарцыянальныя ад адваротна прапарцыянальных.

Няхай потрэбна даведацца, колькі муляроў трэба, каб збудаваць сьцяну ў 150 стопаў даўжынёю пры рабоце ў працягу 15 дзён, па 12 гадзін штодня, калі 36 муляроў, працуючы кожны дзень па 10 гадзін, збудавалі ў 8 дзён сьцяну ў 80 стопаў даўжынёю.

Каб разьвязаць гэтую задачу спосабам прапорцыі, патрэбна прывесьці яе да некалькіх задачаў на звычайнае тройнае правіла шляхам выключэньня кожны раз двох якіх-небудзь аднародных дадзеных, не мяняючы рэшты дадзеных.

Самае разьвязаньне задачы трэба раскласьці гэтак:

36муляр.8дзён10гадз.80стопаў;
X1512150
8 дзён — 36 муляр. Y : 36 = 8 : 15;
Z : Y = 10 : 12;
X : Z = 150 : 80.
15Y
Yмуляр.10гадз.
Z12
Zмуляр.80стопаў.
X150