потым патрэбна выявіць сабе, якая залежнасьць ёсьць паміж дадзенымі вялічынямі і адпаведнай шуканай — простая ці адваротная прапарцыянальнасьць.
Задача 1. Колькі каштуе 5 хунтаў цукру, калі 3 хунты яго каштуюць 45 кап?
| Раскладваем задачу: | 3 хунты | — 45 кап. |
| 5 хунт. | — X кап. |
У гэтай задачы даецца лік хунтаў цукру і іх кошт. Гэтыя дзьве вялічыні знаходзяцца ў проста прапарцыянальнай залежнасьці адна ад аднае, бо з павялічаньнем ліку хунтаў у столькі-ж разоў павялічыцца і кошт іх; з паменшаньнем ліку хунтаў, у столькі-ж разоў паменшыцца і кошт іх. Вялічыні, якія знаходзяцца ў падобнай залежнасьці, наз. проста прапарцыянальнымі.
Дамо прыклад ходу разьвязаньня задачы двума спосабамі:
1) Спосабам прапорцыі:
| X : 45=5 :3; | |
| адсюль: | X==75[кап.] |
2) Спосабам прывядзеньня да адзінкі:
| 3 | хунты | каштуюць | 45[кап.]; |
| 1 | » | » | » |
| 5 | » | » | [кап.] |
Задача 2. У колькі дзён 6 работнікаў скончаць некатарую работу, калі 15 работнікаў могуць скончыць яе ў 8 дзён?
| Раскладаем задачу: | 15 работ. | — 8 дзён; |
| 6» | — X дзён. |
У гэтай задачы гаворыцца аб ліку работнікаў і аб ліку дзён. Гэтыя дзьве вялічыні знаходзяцца ў адваротна прапарцыянальнай залежнасьці адна ад аднае, бо з павялічаньнем ліку работнікаў, у столькі-ж разоў зьменшыцца лік дзён; з паменшаньнем ліку работнікаў, у столькі-ж разоў павялічыцца лік дзён. Вялічыні, якія знаходзяцца ў падобнай залежнасьці, наз. адваротна прапарцыянальнымі.
