Перайсці да зместу

Старонка:Аснаўныя пачаткі арытмэтыкі.pdf/80

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

255.Гэомэтрычная прапорцыя наз. вываднаю, калі яна дасталася з аднае дадзенае прапорцыі спосабам некатарых дзеяньняў: або цераз складаньне або цераз адыманьне наступных яе складоў з пярэднімі і г.д.

Напрыклад:

Дадзена прапорцыя 9 : 3 = 12 : 4; з гэтае прапорцыі можна стварыць наступныя вывадныя прапорцыі, каторыя будуць здавольваць галоўнай асаблівасьці гэомэтрычнае прапорцыі:

1) (9±3) : 3 = (12±4) : 4,

г. зн. зьлічво або розьніца складоў першых адносін адносіцца да свайго наступнага склада, як зьлічво або розьніца складоў другіх адносін адносіцца да свайго наступнага складу.

2) (9±3) : 9 = (12±4) : 12,

г. зн. зьлічво або розьніца складоў першых адносін адносіцца да свайго пярэдняга склада, як зьлічво або розьніца складоў другіх адносін да свайго пярэдняга склада.

Пераставіўшы ў папярэдніх прапорцыях (1 і 2) сярэднія склады, адтрымаем:

3) (9±3) : (12±4) = 3 : 4 = 9 : 12,

г. зн. зьлічво або розьніца складоў першых адносін адносіцца да зьлічва або розьніцы складоў другіх адносін, як наступны склад да наступнага або як пярэдні да пярэдняга.

4) (9±3) : (12±4) = (93) : (124),

г. зн. зьлічво або розьніца складоў першых адносін адносіцца да зьлічва або розьніцы складоў другіх адносін, як розьніца або зьлічво складоў першых адносін адносіцца да розьніцы або зьлічва складоў другіх адносін

5) (9+12) : (3+4) = 9 : 3 = 12 : 4,

г. зн. у ва ўсякай прапорцыі зьлічво пярэдніх складоў адносіцца да зьлічва наступных, як адзін з пярэдніх да свайго наступнага.