бясспрэчна «красавіца невеста», хоць і без пасагу, як некалі казаў міністар маскоўскага цара Мікалая І, Навасільцаў, прыязджаўшы на Беларусь гасіць апошнія іскры нацыянальнай сывядомасьці нашага народу. І цікава, што і «Пан Тадэуш» Адама Міцкевіча і «Новая Зямля» Я. Коласа пачынаюцца аднакімі думкамі, аднолькавымі пачуцьцямі ― звароткам да свае ўкаханае краіны, да роднай Беларусі. Адам Міцкевіч у перакладзе Марцінкевіча кажа: «Родная зямелька! Ты, маўляў, здароўе: той цябе ашануе, каму безгалоўе, хто жыў калісь на ніўцы тваей, як у раі, і вось крывавы роніць сьлёзкі ў чужым краі! Цяпер то, як ты красна, я чую, я бачу і апішу, бо горка ўсьцяж па табе плачу!» А Якуб Колас цьвердзіць: «Мой родны кут, як ты мне мілы: забыць цябе ня маю сілы! Ня раз, утомленны дарогай―жыцьцём вясны мае ўбогай―к табе я ў думках залятаю і там душой сапачываю». Тут яны ня толькі два вялікія поэты, землякі і аднафамільцы, ―бо і Якуб Колас па свайму сапраўднаму прозьвішчу Міцкевіч,―тут яны і родныя браты па вялікаму замілаваньню да роднае краіны, што гарачым полымем шугае з іх агністага сэрца. Яны чуюць, яны ведаюць, што «у родным краі ёсьць крыніца жывой вады, што у ім толькі можна пазбыцца свае нуды», як гэніяльна выславіўся другі наш слаўны поэта Максім Багдановіч. Тут, калі ўжо зайшла гутарка пра «Новую Землю», то трудна стрымацца, каб ня прывесьці, хоць для увору, таго хараства ў апісаньні нашае смутна-прыгожае прыроды, каторае зіяючымі дыямэнтамі рассыпана па ўсёй поэме. Успамінаючы шырокія прасторы свае роднае краіны, седзячы ў мурах Менскага вастрогу, куды ўкінуў царызм поэту за любоў да свае айчыны, Якуб Колас у поэме «Н. З» кажа:
|
Вось як цяпер, перада мною |
