Коннік без галавы (1941)/LXVIII

← Раздзел LXVII

Коннік без галавы. Раздзел LXVIII Раман Аўтар: Томас Майн Рыд 1941 год Арыгінальная назва: The Headless Horseman (1865) Пераклад: Уладзімір Ляўданскі

Раздзел LXIX →

Прапануем да спампаваньня!

Раздзел LXVIII

НЯЎДАЧНЫ ПАХОД

Паход супроць каманчаў прадаўжаўся не больш трох або чатырох дзён. Аказалася, што індзейцы заходняй раўніны зусім і не збіраліся сур‘ёзна ваяваць. Іх набегі на сетлменты былі простым свавольствам юных малайцоў, якія імкнуліся заслужыць званне адважных. Яны адзначылі свае геройствы тым, што знялі некалькі скальпаў, захапілі ў палон дзесятак коней і некалькі галоў рагатай жывёлы.

Такія напады — досыць звычайная з‘ява для Техаса. Яны часта адбываюцца па ініцыятыве асобных галаварэзаў, часта без ведама правадыра або старэйшын племя. Старыя звычайна супроць такіх выхадак.

Чырвонаскурых піратаў дагнаў эскадрон конных стралкоў у ваколіцах Сан-Саба. Яны вымушаны былі пакінуць здабычу і толькі ўцёкамі выратавалі сваё жыццё.

Паколькі каманчы адступілі за межы нейтральнай паласы, удзельнікам пасланага супроць іх атрада нічога больш не аставалася, як вярнуцца да сваіх часцей і чакаць далейшых распараджэнняў з галоўнага штаба.

Для маладых цехасцаў, якія прагнулі ваенных подвігаў, гэта было вялікім расчараваннем. Даведаўшыся, што ў часе іх адсутнасці індзейцы з‘явіліся таксама і на ўсходзе, на тым баку Леоны, яны зноў было развесяліліся ў надзеі на новую экспедыцыю. Але і тут іх чакала няўдача.

Атрад моладзі, які адправіўся на выручку Ісідоры, хутка вярнуўся, не знайшоўшы ў ваколіцах Аламо ніякіх індзейцаў. Мала таго, можна было думаць, што ўся гісторыя з паяўленнем чырвонаскурых каля халупы мустангера была чыстай містыфікацыяй. Гэта былі зусім не індзейцы, а белыя, замаскіраваныя індзейцамі.

У пацверджанне сваіх здагадак удзельнікі атрада прывезлі некалькі прадметаў, якія яўна сведчылі аб такім маскарадзе. Гэта былі парыкі з конскага воласа, пер‘і пеўня, афарбаваныя ў зялёны і чырвоны колеры, штаны з аленяй скуры, макасіны і некалькі каробак фарбаў. Усё гэта было знойдзена ў дупле старога топаля.

Не было чаго і марыць аб новым паходзе супроць індзейцаў. Шукальнікам геройскіх учынкаў давялося змірыць свае парывы і задаволіцца мірным жыццём.

Не гледзячы на аддаленасць форта Індж ад якога-небудзь вялікага цывілізаванага цэнтра, нельга сказаць, каб жыццё там працякала вяла. Перш за ўсё, зусім нядаўна там пасялілася маладзенькая жанчына надзвычайнай прыгожасці. Затым — таямнічае знікненне і мяркуемае забойства яе брата. Далей — яшчэ больш таямнічае з‘яўленне конніка без галавы, гісторыя аб бледнатварых, разыгрываючых індзейцаў, і, нарэшце, апошняя па ліку, але не па свайму значэнню навіна аб тым, што западозраны ў забойстве Генры Пойндэкстэра чалавек злоўлены і знаходзіцца за сценамі гауптвахты ў стане буйнага вар‘яцтва.

Імя Ісідоры Каварубіо дэ Лос-Ланос, гэтай эксцэнтрычнай красуні, зрабілася ўлюбёнай тэмай абмеркавання. Распаўсюджваліся таксама чуткі, быццам-бы і яна знаходзіцца ў нейкай сувязі з загадачнай гісторыяй, якая ўсіх так усхвалявала.

Дэталі разыграўшыхся на Аламо падзей: мустангер, знойдзены хворым у сваёй халупе, рашэнне павесіць яго, адтэрміноўка выканання прысуду ў сувязі з умяшаннем Луізы Пойндэкстэр, маючы быць перагляд справы, адкладзенай дзякуючы адважнаму заступніцтву Зеба Стумпа, — усё гэта былі надзвычай яркія моманты.

Усе гэтыя падзеі давалі багаты матэрыял для ўсіх размоў і пляткарства.

Аднак, найбольш заўзятыя спрэчкі сканцэнтраваліся вакол тэмы адносна вінаватасці або невінаватасці мустангера, абвінавачваемага ў забойстве Генры Пойндэкстэра.

— Забойства, — сказаў па-філасофску настроены капітан Сломан, — гэта злачынства, на якое, на маю думку, Морыс-мустангер не здольны. Мне здаецца, што я дастаткова добра ведаю гэтага хлапца, каб сцвярджаць гэта.

— Вы не можаце адмаўляць, — запярэчыў Кросман, — што ўся абстаноўка справы гаворыць супроць яго. У яго вінаватасці амаль што не можа быць сумненняў.

Кросман ніколі не быў прыхільнікам маладога ірландца. Яму аднойчы здалося, што пляменніца камісара, першая красуня форта, занадта прыхільна паглядзела на гэтага шукальніка прыгод.

— Я з вамі ніяк не магу згадзіцца, — адказаў Сломан.

— Але-ж не даводзіцца сумнявацца ў тым, што малады Пойндэкстэр забіты. Гэта бясспрэчна. Дык хто-ж яшчэ іншы мог гэта зрабіць? Кольхаун клянецца, што ён падслухаў спрэчку паміж юнаком і Джэральдам.

— Гэты даражэнькі стрыечны брат будзе клясціся ў чым хочаце, калі толькі яму гэта выгадна, — умяшаўся драгун Генкок. — Апрача таго, яго нелады з мустангерам ставяць пад сумненне яго доказы. Ці не праўда?

— Скажам, што паміж юным Пойндэкстэрам і мустангерам адбылася сварка, — прадаўжаў афіцэр пяхоты, — што-ж з таго? Гэта яшчэ не даказвае, што мы маем справу з забойствам.

— Значыць, вы думаеце, што гэты хлапец забіў Пойндэкстэра ў сумленнай схватцы?

— Вельмі магчыма.

— Але на якой глебе ў іх здарылася сварка? — запытаў Генкок. — Я чуў, што малады Пойндэкстэр быў у прыязных адносінах з мустангерам, не гледзячы на яго нелады з Кольхаунам. Чаго яны маглі паспрачацца?

— Дзіўнае пытанне з вашага боку, лейтэнант Генкок, — адказаў пехацінец. — Хіба мужчыны сварацца з-за чаго-небудзь іншага, апрача…

— Апрача як з-за жанчыны? — умяшаўся драгун. — Але з-за якой жанчыны, я не магу зразумець. Не з-за сястры-ж юнага Пойндэкстэра.

— Адкуль ведаць! — адказаў Сломан, многазначна паціскаючы плячыма.

— Недарэчна! — усклікнуў Кросман. — Ці можна сабе ўявіць, каб паляўнічы на коней асмеліўся марыць аб міс Пойндэкстэр? Зусім недарэчна!

— Вы, Кросман, занадта яры арыстакрат. Хіба вы не ведаеце, што каханне не лічыцца з такім глупствам, як паходжанне? Я не бяруся нічога сцвярджаць. Сварка магла адбыцца і не з-за міс Пойндэкстэр. Ёсць-жа ў нас іншыя дзяўчаты ў сетлменце, з-за якіх варта пабіцца, не гаворачы ўжо аб цудоўных стварэннях, якія ашчаслівілі наш форт сваёй…

— Капітан Сломан! — рэзка перапыніў свайго субяседніка лейтэнант стралковых часцей. — Павінен сказаць, што для чалавека вашага ўзроўню вы разважаеце вельмі дзіўна. Дамы нашага гарнізона павінны быць вам надта ўдзячны за такія намёкі.

— Якія намёкі, сэр?

— Няўжо вы думаеце, што між імі знойдзецца хоць адна, якая згадзілася-б размаўляць з гэтым чалавекам?

— З якім? Я назваў двух.

— Вы мяне вельмі добра разумееце, Сломан, а я вас. Нашы дамы, вядома, вельмі будуць узрадаваны тым, што іх імёны ўспамінаюцца разам з імем гэтага паганага авантурыста-канакрада і чалавека, падазраваемага ў забойстве.

— Морыса-мустангера цяжка западозрыць у забойстве. І не канакрад ён і не авантурыст. Мне больш за вас даводзілася сустракацца з маладым ірландцам, і я сцвярджаю, што па сваім культурным узроўні ён не ўступіць любому з нас. Няхай нашы дамы не грэбуюць знаёмствам з ім. І паколькі мы ўжо закранулі гэтую тэму, я павінен дадаць, што наўрад ці яны, прынамсі некаторыя з іх, пачалі-б унікаць магчымасці пазнаёміцца з ім бліжэй, калі-б толькі гэта магчымасць ім здарылася. Морыс-мустангер, наколькі мне давялося яго бачыць, вёў сябе са скромнасцю сапраўднага джэнтльмена ў прысутнасці нашых дам. Ды апрача ўсяго, я надта сумняваюся, каб ён мог зацікавіцца якой-небудзь з іх.

— На самай справе? Якое шчасце для тых, хто ў адваротным выпадку мог-бы аказацца яго сапернікам!

— Так вось яно і ёсць, — спакойна адказаў капітан пяхоты.

— Хто яго ведае! — многазначна сказаў Генкок. — Хто яго ведае, з-за каго здарылася гэтая сварка, калі яна толькі наогул была. Ці не замешана ў ёй цудоўная сен‘ёрыта, пра якую цяпер так многа гавораць? Тое, што я чуў пра гэтую жанчыну, дазваляе думаць, што з-за яе мужчыны могуць перагрызці адзін другому горла. Яго пасадзілі на гауптвахту. З ім яго дзівак-слуга. Але што цікава, дык гэта тое, што маёр даў распараджэнне падвоіць варту. Што гэта павінна азначаць, капітан Сломан? Вы, напэўна, можаце гэта растлумачыць лепш за іншых. Ды не можа-ж быць, каб ён зрабіў спробу ўцячы з турмы?

— Наўрад, — адказаў афіцэр пяхоты, — асабліва прымаючы пад увагу, што хворы мустангер нават не здагадваецца, дзе ён сядзіць. Я толькі што быў у яго. Ён настолькі звар‘яцеў, што не пазнае сябе ў люстэрку.

— Звар‘яцеў? Што вы хочаце гэтым сказаць?

— У яго гарачка.

— Дык вось чаму ўзмоцнена варта? Чартоўскі дзіўна! Напэўна, сам маёр крыху з‘ехаў з глузду. Магчыма, гэта… распараджэнне маёршы? Ха-ха-ха!

— Але што гэта азначае? Няўжо стары маёр баіцца, што мустангер уцячэ з-пад варты?

— Не, я думаю, што не ў гэтым справа. Тут, як відаць, больш баяцца адваротнага — я хачу сказаць, што для Морыса-мустангера безапасней сядзець у турме, чым знаходзіцца на свабодзе. З‘явіліся нейкія дзіўныя тыпы і зноў загаварылі пра суд Лінча. Або рэгулятары шкадуюць, што адклалі сканчэнне суда, або хто-небудзь пачаў сур‘ёзна апрацоўваць грамадскую думку і ў гэтым напрамку. Шчасце для мустангера, што стары паляўнічы аказаўся яго верным другам. Добра, што і наш атрад у час вярнуўся і можна было ўзмацніць варту. Яшчэ дзень — і Морыса Джэральда ўжо не было-б у жывых. Але цяпер усё ў парадку, і беднага хлапца будуць судзіць па ўсёй справядлівасці.

— Калі-ж суд?

— Як толькі ён апрытомнее.

— Гэта-ж можа цягнуцца тыднямі.

— А магчыма ўсё скончыцца праз некалькі дзён і нават праз некалькі гадзін. Фізічна ён, як відаць, адчувае сябе не так ужо дрэнна. Відавочна, яму давялося перажыць нейкае цяжкае патрасенне. Перамена можа адбыцца на працягу дня. А кажуць, што рэгулятары хочуць, каб яго судзілі неадкладна, як толькі ён выздаравее.

— Магчыма, ён зможа апраўдаць сябе? Спадзяюся, што гэта так і будзе, — сказаў Генкок.

— Вельмі сумніцельна, — адказаў Кросман. — Паглядзім.

— Я ў гэтым ўпэўнены, — сказаў Сломан. — Пажывем, убачым.