Коннік без галавы (1941)/LXIX
| ← Раздзел LXVIII | Коннік без галавы. Раздзел LXIX Раман Аўтар: Томас Майн Рыд 1941 год Арыгінальная назва: The Headless Horseman (1865) Пераклад: Уладзімір Ляўданскі |
Раздзел LXX → |
Прапануем да спампаваньня!
Раздзел LXIX
ТАЯМНІЦА І ЖАЛОБА
У гасіендзе Каса-дэль-Карво — сум і жалоба. Паміж членамі сям‘і Вудлі Пойндэкстэра нейкія загадачныя адносіны. Іх асталося толькі трое. Але сустракаюцца яны значна радзей, чым раней, і ў іх адносінах адчуваецца нейкая нацягнутасць. Яны бачацца толькі за сталом. Гавораць толькі аб самым неабходным.
Зразумець прычыну суму няцяжка; да некаторай ступені зразумела і іх маўклівасць.
Смерць, у якой ужо больш ніхто не сумняваўся, нечаканая і загадачная смерць адзінага сына, адзінага брата была страшным ударам і для бацькі і для дачкі. Ці не гэта смерць ахапіла сумам і Касія Кольхауна, стрыечнага брата забітага?
Кожны з іх неяк пакутліва стрыманы з іншымі, нават у тых рэдкіх выпадках, калі ім даводзіцца гаварыць аб сямейным горы.
Апрача агульнага гора, здаецца, што ў кожнага з іх ёсць яшчэ нейкая таямніца, якой яны не выдаюць і не могуць выдаць.
Горды калісьці плантатар не паказваецца цяпер на вуліцы. Ён цэлымі гадзінамі ходзіць з пакоя ў пакой або па карыдоры. Цяжар гора зламаў яго гордасць і надарваў сэрца. Аднак, старога прыгнятае не адзін смутак па загінуўшым сыне; невыразныя праклёны, якія часамі зрываюцца з яго вуснаў, выдаюць і іншыя пачуцці.
Кольхаун увесь час кудысьці выязджае і з‘яўляецца толькі тады, калі трэба садзіцца за стол або класціся спаць.
Луіза больш сядзіць у сваім пакоі. Іншы раз, праўда, яе можна бачыць і на азотэі адну, у стане задуменнасці. Там, пад сінім небам, ёй лягчэй зносіць свае пакуты — сум аб загінуўшым браце, боязнь страціць любімага чалавека і, магчыма, таксама і непрыемныя думкі аб скандале, ужо звязаным з яе імем.
Луіза ведае, што Морыс Джэральд пасаджан у турму. Ён акружан моцнымі сценамі ваеннай гауптвахты.
Але дзіўна: яе не трывожыць непрыступнасць гэтых сцен; наадварот, яна баіцца, што яны недастаткова моцныя.
У Луізы для гэтага ёсць падставы. Пагаварваюць аб новым судзе Лінча; на гэты раз у якасці старшага суддзі павінен выступаць не Сэм Мэнлі, а судовымі засядацелямі — не рэгулятары, а людзі яшчэ больш жорсткія, проста бандыты, якіх хапае ў ваколіцах любога пагранічнага форта. Гэтыя размовы выклікаюць агульнае здзіўленне. Цяжка зразумець, чаму зняволены павінен быць адданы дзікаму натоўпу замест законнага суда. Факты, якія высветліліся ў апошні час, не мяняюць становішча; ва ўсякім выпадку, няма ніякіх новых доказаў яго вінаватасці.
Чаму-ж тады зноў выбухнула гэтая варожасць супроць зняволенага? У гэтым хаваецца нешта дзіўнае.
Толькі тры чалавекі разумеюць або падазраюць прычыну гэтай варожасці: Зеб Стумп, Луіза Пойндэкстэр і Касій Кольхаун.
Стары паляўнічы, які зорка сачыў за адбываючыміся падзеямі, інстынктыўна адчуў і зразумеў сэнс гэтай цёмнай справы. Касій Кольхаун дзейнічаў праз падстаўных асоб. Выканаўцамі яго злой волі былі Мігуэль Дыяз і яго таварышы, у супольстве з дзесяткам людзей, набраных з мясцовых галаварэзаў.
Зеб Стумп не замарудзіў паведаміць маладой крэолцы аб сваіх падазрэннях. Луіза ацаніла ўсю справядлівасць гэтых вывадаў. Гэта вось і выклікала ў ёй пакутлівую трывогу.
Прагна ловіць яна новыя чуткі. Напружана глядзіць на дарогу, якая злучае Каса-дэль-Карво з фортам, нібы чакае весніка, які прынясе ёй адтуль або смяротны прысуд, або надзею на жыццё. Яна не асмельваецца паказацца каля турмы. Дзверы гауптвахты, не гледзячы на прысутнасць варты, увесь час асаджаюць людзі, якія прагна прыслухоўваюцца да брэду звар‘яцелага. Прайсці праз натоўп гэтых зявак і адчуваць на сабе іх дапытлівыя позіркі было-б занадта цяжка.
Калі-б Луізе ніхто не перашкаджаў, яна ўсёроўна гэта зрабіла-б, але за ёю сачыў бацька, у якога і так ужо з‘явіліся падазрэнні. А апрача таго, яшчэ адзін сваяк не менш заўзята ахоўваў яе перад грамадскай думкай. Ёй немагчыма было адважыцца гэта зрабіць. Нічога не аставалася, як сядзець дома.
Якой шчаслівай была Луіза, калі на чацверты дзень, раніцою, з‘явіўся ў Каса-дэль-Карво Зеб Стумп і прынёс вестку, што стралкі, адпраўленыя ў экспедыцыю супроць індзейцаў, вярнуліся ў форт. Цяпер ужо не трэба было баяцца, што ворагі мустангера возьмуць яго з-пад варты.
— Можаце больш не трывожыцца аб гэтым, — сказаў Зеб з упэўненасцю ў голасе. — Цяпер гэта небяспека мінавала, міс Луіза, я прыняў адпаведныя меры.
— Якім чынам, Зеб?
— Перш за ўсё я пабачыўся з маёрам адразу-ж пасля яго звароту. Я расказаў яму ўсё, што здарылася, наколькі гэта мне самому вядома. На шчасце, ён не настроены супроць маладога ірландца. Пасля я расказаў пра гэтую брудную банду амерыканцаў, мексіканцаў і іншых; не забыўся і пра нягодніка Дыяза, бадай, самага шкоднага з іх. У выніку маёр распарадзіўся падвоіць варту.
— Як я рада! Вы думаеце, што з гэтага боку больш не пагражае небяспека?
— Вы, напэўна, маеце на ўвазе банду містэра Мігуэля Дыяза? Магу вас запэўніць, што іх цяпер няма чаго баяцца. Няхай Дыяз сам спачатку выберацца з турмы.
— Што! Дыяз у турме? Як? Калі? Дзе?
— Вы задалі мне кучу пытанняў, міс Луіза, цэлых тры. Ну, што-ж! Для зручнасці давайце пачнем з апошняга. Значыцца, вы пытаецеся, дзе? У гэтых месцах толькі адна турма — другой няма. Я хачу сказаць, што гэта гауптвахта форта. Ён там.
— Разам з…
— Я ведаю, вы хацелі назваць маладога хлапца. Так, яны ў адным памяшканні, хоць і не ў адной камеры. Паміж імі перагародка. Праз яе можна ўсё чуць, і можна было-б перагаварвацца, калі-б яны толькі захацелі. Тут-жа па суседству з мексіканцам сядзяць і яго прыяцелі. Ну, ужо гэтыя трое, напэўна, знойдуць, аб чым пагаварыць між сабою.
— Гэта добрая навіна, Зеб. Вы мне ўчора сказалі, што Дыяз дзейнічаў…
— Для таго, каб самому папасціся. Гэта яму ўдалося. Добра, што ён сам улез у кутузку, а то ўсёроўна хто-небудзь іншы яго туды засадзіў-бы.
— Але скажыце, хто, куды? Я-ж нічога не ведаю.
— О, як вы спяшаецеся! Дайце мне хвілінку адпачыць. Ваша другое пытанне — калі? На гэта няцяжка адказаць. Прыблізна каля гадзіны таму назад я бачыў, як за ім зачыніліся дзверы. Пасля гэтага я проста накіраваўся сюды.
— Але вы мне яшчэ не сказалі, чаму яго арыштавалі.
— У мяне яшчэ не было магчымасці. Гэта доўгая гісторыя і зойме шмат часу. Хочаце вы яе выслухаць цяпер ці пасля…
— Пасля чаго, містэр Стумп?
— Як вам сказаць, міс Луіза, я думаў… пасля таго, як я завяду на стайню сваю старую кабылу. Ёй, як відаць, хочацца крышачку пажаваць чаго-небудзь, напрыклад кукурузы, і горла прамачыць вадзіцай. Мы з ёю былі ў далёкай дарозе.
— Даруйце мне, дарагі Стумп, я не падумала аб гэтым. Плутон, завядзі каня містэра Стумпа на стайню, глядзі, накармі яго добра. Фларында! Фларында! Што вам можна прапанаваць, містэр Стумп?
— Не турбуйцеся аба мне, міс Луіза, вялікае дзякуй. Я думаў толькі аб кабыле. Што-ж датычыць мяне, то я яшчэ гадзінкі дзве магу абыйсціся без ежы. Але калі ў вашым доме ёсць хоць што-небудзь накшталт манонгахельскага віскі, гэта было-б вельмі карысна для падтрымання духу.
— Манонгахельскага віскі колькі хочаце. Але дазвольце даць вам што-небудзь лепшае.
— Лепшае за манонгахельскае віскі?
— Так. Шэры-брэндзі, шампанскага — што вы лічыце за лепшае…
— Не, не трэба мне гэтых французскіх напіткаў. Што можа быць лепш за чысты кукурузны сок з пітсбургскіх заводаў!
— Фларында! Фларында!
Служанцы можна было і не гаварыць, навошта яе клікалі. Прысутнасць Зеба Стумпа дастаткова красамоўна гаварыла аб тым, чаго ад яе хацелі. Не чакаючы загаду, яна вышла і праз хвіліну вярнулася з графінам, да паловы напоўненым тым, што стары паляўнічы называў «чыстым кукурузным сокам», але што на самай справе было прадуктам перапрацоўкі жыта.
Зеб не прымусіў сябе ўпрашаць. Хутка вадкасці ў графіне зменшылася на адну трэць. Іншыя дзве трэці ён пакінуў для таго, каб прамачыць сабе горла ў часе доўгага расказу, які ён ужо быў гатоў пачаць.