Ўжо даўно, у вялікім у горадзе
Жыў грабар, слаўны ў дзеле сваім;
Колькі жыў, адно рыў ён нябожчыкам
Долы-сховы сякім і такім.
Ці багач, ці бядак, днём ці ночаю, —
Супачынку ня знае грабар;
Ноч і дзень, як той цень, ён на могільцах
Сам з рыдлёўкай сваёй — гаспадар.
Пакуль там з дамавінаю ўладзяцца,
Змыюць цела, пакуль прыбяруць,
А ў яго ні з сяго дол і выкапан,
І ня змыліцца ў меры нічуць.
Як дамоўку спускаюць вяроўкамі…
Ажно дзіў, які важны спачын:
Глыбіня, шырыня дапасованы,
Не дагодзіць так бацьку і сын.
А засыпе зямлёй супакойніка,
Які насып удоўжкі і ўзвыш!
І дзярном-дываном бераг высьцеле,
І з каменьчыкаў высьцеле крыж.
Доўга-коратка жыў так — няведама,
Пэўна жыў, колькі трэ‘ было жыць;
Але вось, як на злосьць, і абрыдала
Яму гэтак што дня ямы рыць.
Без канца неспакойства штодзеннае;
Як на варце, з рыдлёўкаю стой;
Пахаваў, насып даў небарачніку, —
Бач, другі ўжо расстаўся з душой.
Каб за раз ад усіх адкараскацца,
Вось тады-б то аддыха была!
Песьні-б пеў, не мадзеў сьвятам, буднямі;
А так — доля ня тое дала:
Мрэ адзін, а ўсё з ім не ўмяншаецца;
На яго месца родзіцца пяць…
Пакруціў-памуціў мазгаўніцаю
Той грабар і штось выдумаў, знаць.
Ён рыдлёўку сваю жалязяную
Кавалю пацягнуў, паказаў;
Як зьмяю, так сваю землякопніцу
Насталіць, натачыць прыказаў.
І давай ён тады дзіву дзіўную
Апраметна капаць глыбіну,
А ўсё так, ня, ‘быяк, ня спыняючысь,
Верне брылы адну на адну.
Хто спытае: каму? — не адказвае,
Адно толькі ямчэй капане;
Аб нічым аб другім і ня ўздумае,
Думку зьвёў аб ядзе і аб сьне.
Рые тыдзень, другі: яма большыцца;
Ўжо кладзе за адкосам адкос;
Дол глыбок, і пясок над магілінай,
Як і глыб — гэтак высака ўзрос.
Ўжо к канцу далакоп падбліжаецца,
Ўжо работы ўсяго на паўдня;
Чуць-чуць схоў не гатоў недзе некаму…
Ня стрывала матуля-зямля:
Ў яму рухнула зьверху, хаваючы
Грабара і яго працу усю…
Але што-ж? Для каго-ж дол быў копаны?
..............
Грабар яму ўсяму рыў Жыцьцю!
|