Вялікодная пісанка (1914)/Лепей сьмерць, чым грэх…
| ← Стараста | Лепей сьмерць, чым грэх… Апавяданьне Аўтар: Кандрат Лейка 1914 год |
Валачобнікі → |
Прапануем да спампаваньня!
Лепей сьмерць, чым грэх…
Carte postale.
— Яны, — маці з дачкою, — жылі у самым канцы мястэчка, каля крынічкі абросшае вербачкамі.
Хатка іх была гнілая, абдзёртая, с трымя маленькімі ваконцамі, зацягнутымі ад вуліцы заместа шкла лучынкамі.
Усярэдзіне хаткі было цёмна, мокра і атдавало чым-то гнілым…
Маці была старая, бяззубая, варчалівая; дачка — маладая, добрая і пекная, як сьвежая кветачка.
У мястэчку не было заработкоў і яны сядзелі бяз хлеба, галодные… Ад голаду не далёка і да грэху…
От раз маці і кажэ дачцэ:
— Чаго-ж ты, доню, будзеш дарма у хаці сядзець: выйдзі вечэрам на вуліцу, мо што заробіш…
— Гдзе-ж я зараблю?.. — дапытывалася дачка.
— Гдзе?.. ня ведаеш дзе маладые дзеўчаты зарабляюць?.. Ці мала у мястэчку ёсць багатых панічоў?.. — настаўляла маці.
— Не, мама, я лепш умру, чым пайду на сорам ды грэх, — атказвала дачка.
— Ня пойдзеш па сваёй волі, дык я цябе сілком застаўлю, — сказала старая і выгнала дачку на вулічны заработак.
Каротка весьняная ноч, але дзяўчыне яна паказалася годам. На другі дзень рана вярнулася небарака да дому з заплаканымі вачамі.
— Зарабіла што? — пытаецца маці.
— Зарабіла, мамка, — цешыла дачка: на, табе грошы… І ўсыпала ў прыпол мацеры прыгаршчы медзякоў.
— Што-ж так мала? — здзівілася старая.
— Рэшту атдала на пакупку: купіла сабе ось што… І дачка паказала мацеры, выняўшы с кішэні доўгі, як палаш, востры нож.
— На што-ж ён табе? — спыталася маці.
— А от на што… атказала дачка, і раптам паласнула тым нажом па горлі… Хлынуўшы цёплая кроў забрызгала старой твар і вочы…
Стаіць маці з грашмі у прыполі, а на зямлі каля яе ляжыць с перарэзаным горлам нежывая дачка. У хаці ціха, толькі на печы у кутку мурчыць стары, галодны кот…
К. Лейко.