Rodnyje zierniaty (1916)/II/Wosień/Padziakawaŭ

← Chto lepiej

Padziakawaŭ Беларуская народная казка 1916 год

Zło nie zaŭsiody — zło →

Прапануем да спампаваньня!

Padziakawaŭ.

Išoŭ sabie čeławiek darohaj, uhledajecca, ažno wuž pad kamianiem zawaleny lažyć, tolki haława na wiersie krucicca, i nia može nijak wyleźci. Jak ubačyŭ čeławieka, dyk kaže:

— Wyratuj mianie, čeławieče, zhetul!

Ceławiek zlitawaŭsia nad im, padsadziŭ kała pad kamień, padwažyŭ, i wuž wylez,

Idzie toj čeławiek dalej darohaj i čuje — niešta chałodnaje na šyi. Pamacaŭ, ažno heto wuž, akruciŭšysia kruhom šyi! Pytaje jaho:

— A heta što?

— A ja tabie zapłaču pa wužačamu: ty mianie wyratawaŭ, a ja ciabie zadušu.

— Pastoj, bratka, nie dušy, može nas chto razsudzić.

— Dobra.

Iduć darohaj, spatykajuć ašmulanaho, staroha i chudoha kania.

— Stoj, koń! asudzi nam hetu sprawu.

Koń pytaje:

— A što takoje?

Tak i tak.

Koń kaže:

— Dušy! Nima praŭdy na świeci: pakul ja byŭ małady, mocny, moh ludziam dobra słužyć, datul mianie myli, česali i abrok dawali; a jak ja pastareŭ, zniadužaŭ, to i wyhnali won.

— Stoj! — kaže čeławiek — nie dušy: jon pakryŭdženy, dyk nie papraŭdzi sudzić. Pojdziem dalej! Iduć dalej i spatykajuć sabaku staroha i chudoha.

— Asudzi nam hetu sprawu.

— A što takoje?

— Tak i tak.

— Dušy! — kaže — pakul ja byŭ małady, ściaroh, pilnawaŭ chaty, koni, cełaho damoŭstwa, to i mianie karmili i dahladali; a ciapier, jak pastareŭ i nie mahu słužyć, to i won prahnali.

— Stoj! — kaže čeławiek nie dušy, bo i jon pakryŭdženy. Nichaj nas trejci rassudzić!

Iduć dalej, ažno spatykajué lisa:

— Nu, lis, asudzi nam hetu sprawy.

— A što takoje?

— Tak i tak.

— Dobra — kaže lis — ale nie mahu ja sudzić, nie bačyŭšy, jak było: idzi, wuž, nazad, pakažy, jak ty byŭ pad kamianiem i jak ciabie wyratawaŭ čeławiek, tahdy asudžu was. Padwaž ty, čeławieče, hety kamień, a ty wuž, uleź; a ja pabaču, jak ty siadzieŭ.

Wuž ulez pad kamień, a lis mirhaje na čeławieka: „Puskaj“, šepče, — i ŭznoŭ wuža prywalili kamianiem.

— Idziom, bratka, zhetul! — kaže lis.

Adyjšli krychu.

— A što mnie — kaže lis za heto budzie, što ja ciabie ad śmierci wyratawaŭ? Dasi mnie što-dzień adnu kurycu za heta?

— Dam, — kaže čeławiek, i pajšoŭ da domu.

Nazaŭtraje prychodzić lis i čeławiek daŭ jamu kurycu i na druhi i na trejci dzień daŭ tak sama. A paśla žonka i kaže:

— Dureń ty! budzieš dawać što-dzień kurycu? Waźmi strelbu, zabij lisa, to budzie kaŭnier abo try rubli, i biady pazbudziešsia!

I čeławiek zrabiů pa čeławiečamu: zastreliŭ lisa.