Pieršaja čytanka (1916)/Ziemla — maci-karmicielka
← ⁂ (Słaŭco adno, a časam druhoje…) | Ziemla — maci-karmicielka Навукова-папулярны артыкул Аўтар: Вацлаў Ластоўскі 1916 год |
Bulba → |
Ziemla—maci karmicielka.
Niezdarma ludzi ziamlu nazywajuć matkaj-karmicielkaj. Usie trawy i paraśli puskajuč u ziamlu kareńnia i ssuć z ziamli soki, katorymi kormiacca, jak ludzi strawaj.
Wierchni słoj ziamli, na katorym rastuć raśliny, nazywajecca hlebaju. Hety wierchni słoj ziamli bywaje zazwyčaj ciamniejšy ad nižnich słajoŭ, a heta zatym, što u wierchnim, žywym słoju ziamli znachodzicca mnoha pierahnoju sa zhniušaj trawy, liścia dreŭ i ŭsiaho inšaho.
Nie na ŭsiakaj hlebi dobra rastuć raśliny. Jość miejscy, dzie wierchni słoj ziamli — adzin piasok, abo hoły kamień. Na hetych miejscoch nia mohuć žyć raśliny.
U dobraj hlebi blizka zaŭsiody jość i hlina i piasok z damieškaj pierahnoju.
U nižnich słojach ziamli ludzi znachodziać sol, kamienny wuhal, jaki zamieniaje drowy; z ziamli ludzi kapajuć i roznyje kowy — žaleza, zołata, miedź, sierabro.