Krywičanin (1918)/Ad Redakcii
| ← Pamiatnik | Ad Redakcii Публіцыстыка Аўтар: Вацлаў Ластоўскі Кастрычнік 1918 году |
Nacionalnaje pytańnie → |
Прапануем да спампаваньня!
Ad Redakcii.
Ničoha dziŭnoha, što ŭ čas pieražywanaj nami trahiedzii, ludzi saŭsim adruchowa kinulisia ŭ tuju staranu, kudy ich papchnuła chwala žyćcia h. zn. udarylisia ŭ palityku, a časta nawat u palitykanstwo, zabywajučysia, što palityka heto nia ŭsio žyćcio, a tolki adna s častak jaho. Hramadzianstwo zablehło ŭ hetym kirunku tak daloka, što ŭpuściło sa swajho widawoku takije starony žyćcia jak ekonomičnuju, čysta nawukowuju, mastackuju.
Razam z ekonomičnym upadkam prychodzić i apacija da ŭsiaho charošaho, apacija da nawuki, apacija da mastactwa wa ŭsich jaho prajawach. Pressa, jak pasłušnaje dziacio žyćcia, hetak sama žachnułasia ŭ adzin bok.
Kulturnyje siły razsysajucca: adny ŭdarylisia ŭ mistycyzm i samakrytyku i krytyku ŭslaho na świecie. Inšaja, i može samaja značnaja, čaścina adyšła ad usiaho hramadzianskaho žyćcia i zaniałasia tolki pracaj dziela chleba, tolki dziela samazachawańnia, motywujučy swaje pastupki tym, što ciapier nie čas zajmacca nijakaj rabotaj dla hramadzianstwa, što ŭsio nie ad nas zaležyć, što ŭsio robicca pamima nas i biez našaho wiedama…
A tymčasam pierad biełaruskim hramadzianstwam lažyć biazmierny abšar raboty na koždym polu. I nam nielha marnawać ciapierešniaho darahoha času, a naadwarot treba wykarystać ŭsie našy siły na budawańnie lepšaho zaŭtrašniaho dnia; nam u pakryŭšuju naše pakaleńnie ciemru nielha spać, a treba brać kahancy i isci świacić narodu swajmu i budzić jaho, i wiaści jaho da nowych zor, da świetłych dzion.
I dziela hetaho my kličem usie aktyŭnyje našy siły da pracy na ŭsich sciežkach žyćcia.
My chočem, kab každy čeławiek kinuŭ stan apatii i nieruchawaści i ŭziaŭsia da pracy ŭ tym kirunku da jakoha jon zdatny i da čaho jon rychtawaŭsia, a nia ŭ tym, kudy jaho prypadkowaja chwala zakinuła.
My chočem, kab koždy byŭ tym, kim jon pawinien być: kab palityk byŭ palitykam, inžynier inžynieram, ekonamist ekonamistam, filaloh filaloham i kab usie jany razam byli dobrymi hramadzianami Biełarusi. Koždy, na koždym polu, maje pierad saboj histaryčnuju misiju, jakuju wypoŭnić pawinien, kali nia choče kab patomnyje wieki kinuli na jaho mahiłu kamień.
Pierad nami mnoha rožnarodnych zadač, ale ŭ pieršy čarod my pawinny attwaryć usie struny biełaruskaho žyćcia; padličyć usie našy biełaruskije resursy, kab być hatowymi da baraćby za swaju backaŭščynu na ŭsich frontach. My wierym, što Blełaruś kulturna i ekonamična maje ŭsie šansy da zbudawańnia patomkam lepšaho žyćcia čym było naše. U biełaruskim narodzie kulturnych sił josć dawoli na toje, kab baranić spraŭ našaho narodu i adsłanić pierad świetam jaho bahaty duchowy oblik. A uwažna i ciarpliwa padličyŭšy našy ekonamičnyje zasoby, zmusim hladzjeć na nas z naležnaj pašanaj i sami zdolejem hlanuć spakojna ŭ budučynu.
Ale adnej našaj wiery ŭ heto mała, treba heto dakazać čornym pa biełym: abličyć statystyčna našy bahactwy, raspracawać teoretyčna kožduju halinu z asobna, pakazać rezultaty. My dumajem, što Biełaruś maje ŭse ekonomičnyje šansy da niezaležnaho dzieržaŭnaho bytawańnia, ale heto treba abasnawać na cyfrowych dannych i dla sabie samych i dla čužych. Pobač sa statystykaj u nas lažyć adłoham teoretyčnaja pastanoŭka biełaruskaho pytańnia s palityčna-histaryčnaho boku i popularyzacija jaho miž hramadzianstwa. Lažyć adłoham u nas pryhožaja literatura i mastactwo. Dahetul my nie spramahlisia ješče na toje, kab mahčy zdawoliwać duchowyje zaprosy intelihientnaho biełaruskaho hramadzianina u jaho rodnaj mowie; a heto warunak sine qua non našaho nacionalnaho žyćcia, na zdawoleńnie katoraho my, aktyŭnaja čaść hramadzianstwa, prymušena zwiarnuć swaju bačnuju uwahu. Wychodziačy z wyšejskazanych wychodnych my prystupajem da wydawańnia «Krywčanina»; ŭ nadziei pałažyć u hetym kirunku choć maleńkuju cehlinku.
Redakcija ujaŭlaje sabie ŭsie ležačyje pierad jej trudnaści jak zaležnaj, tak i niezaležnaj ad jaje natury. A trudnaściej hetych mnoha… Dziela hetaho zaklikajem usie žywyje siły Biełarusi stanuć u pryhodzie i hurtawacca da družnaj pracy kala «Krywčanina».