Historyja świataja abo Biblijnaja Staroha Zakonu (1930)/Dadatak
| ← IV ČAŚĆ — PRAROKI. | Dadatak ab św. Pisańni i knihach Staroha Zakonu Падручнік сьвятой гісторыі Аўтар: Вінцэнт Гадлеўскі 1930 год |
Прапануем да спампаваньня!
AB ŚW. PISANNI I KNIHACH STAROHA ZAKONU.
Što takoje św. Pisannie? Światoje Pisańnie - heta historyja abjaŭlenaj Dumki Božaj, jakaja była śpisana natchnionymi piśmieńnikami. U św. Pisańni my znojdziem i świeckuju historyju ab roznych waładarstwach, znojdziem takža hieohrafiju, pryrodaznaŭstwa, kosmohrafiju (apisańnie świetu), ale ŭsio heta ŭ adnosinach da Boha i relihii. Charaktar usich knih św. Pisańnia skroź relihijny, a kali j haworycca ab padziejach čysta ludzkich, to zaŭsiody z tej metaj, kab wykazać, naskolki hetyja padziei adnosiacca da Boha i relihii.
Słowa Biblija pachodzić ad hreckaha słowa „biblos" abo „biblion“ i aznačaja toje samaje, što panašamu „kniha".
Mowa św. Pisańnia. Usie knihi St. Zakonu napisany badaj wyklučna pahebrajsku, tolki niekatoryja častki byli napisany paaramajsku. Hebrajskaj mowaj hawaryli Izraelity pierad babilonskaj niawolaj, a paśla babil. niawoli pačała ŭwachodzić u žyćcio mowa aramajskaja, chacia jašče čytali i pisali pahebrajsku. Za časoŭ Chrystusa aramajskaja mowa była razhawornaj (prostaj) mowaj usiaje Palestyny. U bažnicach čytali św. Pisannie pahebrajsku, a potym pierakładali i tłumačyli paaramajsku. Wusnaje nawučańnie pačatkowaha kaścioła adbywałasia taksawa paaramajsku. U aramajskaj mowie była napisana i pieršaja Ewanelija św. Mateuša. Aramajskaja mowa była padobna da hebrajskaj.
Natchnieńnie Św. Pisańnia. Usie knihi światyja byli napisany z Božaha natchnieńnia. Jak heta razumieć?
Upłyŭ Boha na čaławieka moža prajaŭlacca ŭ rozny sposab. Hety ŭpłyŭ moža prajaŭlacca i ŭ tym, što Boh paddaje ludziam dobryja dumki, aświačaje ich rozum i pabudžaje wolu da pisańnia taho, što Boh choča. Piśmieńnik, katory byŭ aświečany i pabudžany Boham, kab biaz nijakaj pamyłki śpisaŭ usio toje, što Boh jamu paddaŭ, nazywajecca piśmieńnikam natchnionym. Dyk natchnieńnie - heta budzie aświačeńnie rozumu čaławieka i pabudžeńnie jahonaj woli da wiernaha apisańnia ŭsiaho taho, što lažała ŭ dumkach Božych. Natchnieńnie nia wyklučała asabistaj pracy čaławieka, katory moh rabić dośledy, źbirać patrebnyja materjały, ale ŭsio heta rabiłasia pad upływam Božym.
Kali Boh adkrywaje čaławieku niejkuju niawiedamuju dla jaho praŭdu, dyk takoje adkryćcio nazywajecca Abjawaj Božaj. Zmiest usich abjawaŭ Božych, dadzienych čaławieku ŭ praciahu cełych wiakoŭ, zawiecca Abjaŭleńniem Božym. Historyja świataja jość razam i historyjaj Božaha Abjaŭleńnia.
Knihi Staroha Zakonu. Stary Zakon składajecca z 45 knih, jakija wyličym tut paparadku:
I. Knihi Zakonu abo Piaciknižža Majsieja: 1) kniha Byćcia (stwareńnia świetu), 2) kniha Wychadu (z Ehiptu), 3) kniha Lewitaŭ (ab Słužbie Božaj), 4) kniha Ličbaŭ (ab pakaleńniach Izr.), 5) kniha paŭtoranaha Prawa.
II. Knihi histaryčnyja: Jozue 1 kniha, Sudździaŭ 1, Rut 1, Samuela 2, Karaleŭskich 2, Chronik (Paralipomenon) 2, Ezdry 2, Tabijaša 1, Judyty 1, Estery 1, Hijoba 1, Machabejskich 2.
III. Knihi nawučnyja abo abyčajnyja: Psałtyr 1, Prypowieściau 1, Eklezyjasta (Kaznadzieja) 1, Pieśni Pieśniaŭ 1, Mudraści 1, Mudraści Syracha 1. IV. Knihi prarokaŭ. Prarokaŭ bolšych: Izaija 1, Jeremija z Barucham 2, Ezechiela 1, Daniły 1.
Prarokaŭ mienšych:[1] Ozija 1, Amosa 1, Joela 1, Abdyja 1, Jony 1, Michieja 1, Nauma 1, Habakuka 1, Sofonija 1, Aggieja 1, Zachara 1, Małachija 1.
Zhetych 45 knih składajecca Stary Zakon.
- ↑ Mienšymi ich nazywajuć zatym, što napisali mienšyja knihi.