На прастор, на шырокі прастор!
За Сяльцом дарога крута паварочвала на гатку з мосьцікам праз Целяшоў Дуб і зараз-жа падымалася на горку ў лес.
Вечарэла. З балот пацягнула цёплаю вільгацьцю. Над лозамі, лявей, расьсьцілаўся бялявы туман. У алешнічку пры лесе засьвістаў салавей. А лес, нярухліва разьвесіўшы свае галіны, маўкліва слухаў гэты гімн вясьне і маладому жыцьцю.
Лабановіч апошні раз зірнуў на Цельшына. Мільгатнулі высокія грушы ў каронах белага цьвету, каплічка на панурых могілках, аднатонна-шэрыя стрэхі цельшынскіх будынкаў, школа і пры ёй высачэзны крыж, дом пана падлоўчага, а за сялом вятрак з паднятымі і занямелымі ў вячэрняй цішы крыльлямі. Здавалася, яшчэ большае зьдзіўленьне адбівалася ў яго постаці, так добра знаёмай Лабановічу.
Пуста і няветла там...
І нейкая вострая боль адчулася ў сэрцы маладога настаўніка, а вобраз панны Ядвісі яшчэ яскравей устаў у яго вачох.
Яна была, — і там было жыцьцё, там жыла радасьць, нейкая паўната гэтага маладога жыцьця. А цяпер яе няма там, — і ўсё патускнела, як-бы замерла...
І чаму гэта сталася так? Чаму?
А можа яно так і лепей...
І тым ня меней, пачуцьцё нейкай крыўды аставалася ў яго сэрцы.
Дарога ўвайшла ў лес.
Цельшына, школа і дом пана падлоўчага, заслоненыя лесам, асталіся ззаду.
Няўжо назаўсёды?
І штось смутна-журботнае, нібы пахавальны звон, адчулася ў гэтым бясслоўным пытаньні...
Лабановіч паправіўся на возе, дастаў папяросы.
— Закурым, дзядзька Раман, каб дома ня журыліся.
Хацелася пагаварыць, адыйсьціся з думкамі ад гэтага смутна-балючага настрою, палажыць мяжу пражытаму жыцьцю і гэтаму адчуваньню.
