Перайсці да зместу

Старонка:Rodnyje zierniaty (1916).pdf/56

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

niasie ciepła i jarkaho sonca i zawianie. Piereniasicie raślinu s ciopłych krajoŭ u ściudzionyje, jana zamierznie.

Doŭha, doŭha pryspasablalisia raśliny da taho miejsca, dzie jany rastuć. Wyžywali tolki tyje z ich, jakije lepiej patrapili pryspasobicca. Hetyje pryspasobiŭšyjesia raśliny astawili swaje zierniaty, i z ich wyraśli takije raśliny, katorym lahčej užo było žyć u tej miejscowaści.

Hetak išło sa stalećcia ŭ stalećcie, i hetak pamału zmienialisia raśliny, pryspasablajučysia da taho miejsca, dzie jany raśli.

Wiasnoj, letam i wosieńniu drewy i inšyje raśliny žywuć, a na zimu bytcym zamirajuć. Znače, raślinam, aprača hleby, wady i sonca, patrebno ješče niešta. Kab raści, im patrebna ciopłaja pahoda.

Biez ciepła nawat ziarno nia može praraści. Kali pahoda ściudzionaja, to nichaj jak mokra budzie ziemla, ziarno nikoli ŭ jej nie praraście. A pryhreje soniejko, sahrejecca akružajučaja ziernie hleba i wada, i ziarno chutka wypuścić plončyk.

Pytańnia dla hutarak i piśmiennych rabot. Skažycie, što treba raślinam da žyċcia? Ci wiedajecie, čamu ŭ dalinach słoj hleby bywaje taŭściejšy? Našto patrebny raślinam kareńnia? Što trymaje drewy, što jany nie walacca nawat ad krepkaho wietru? Kali-b u pustyni pačali pádač daždžy, ci tam astałosia-by ŭsio, jak i raniej, ci nie? Ci bačyli wy, kab raśliny raśli ŭ wadzie biez ziamli? Sprobujcie nalić u talerku wady, pałažycie ŭ jaje dźwie łučynki i miž imi ziarno fasoli. Wadu pieremieniajcie što niekolki dzion, kab jana nie zahniła, i pahladzicie, jak fasola praraście i što z jej budzie dalej.

Ci ŭ sim raślinam patrebno światło sonca? Ci bačyli wy takije kraski, jakije raskrywajucca ŭ dzień i zakrywajucca nanač? Čamu jany heta robiać? Jakije raśliny rastuć u mokrych miejscoch? Jakije ŭ suchich? Jakije raśliny lubiać raści na soncy? Jakije ŭ cieni? Jakije raśliny rastuć na pieskach? Jakoje značeńnie dla raślin majuć liści?