Старонка:Rodnyje zierniaty (1916).pdf/49

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

šym sposabam pamahajuć wytwarać hlebu. Ziemlanyje abo daždžowyje čerwiaki ŭciahwajuć s pawierchni hłyboka u ziamlu liśćcia i trawu. Wy bačyli kali-niebudź u ziamli maleńkuju dziračku, s katoraj tyrčyć listok: heta daždžowy čerwiak ciahnuŭ listok pad ziamlu za čeranok, dy čamuści nia zmoh, ci nia zdužaŭ zrabić hetaho. Ziemlanyje čerwi, ryjučysia u ziamli, robiać sabie chody i razrychlajuć ziamlu. Tam, dzie ziemla wielmi scisnuta, čerwiak nia može rassunuć jaje swaim ciełam; tady čerwiak hłytaje ziamlu, praciskaje ziamlu praz swajo cieło i wykidaje jaje z zadniaho kanca ŭžo jak rychluju, uradžajnuju kàšku.

Kali wy za niekolki času apaśla doždžu wyjdziecie na sadowuju darožku, wy ubačycie na ziamli šmat dziŭnych maleńkich ziemlanych kuček. Heto čerwi wynieśli z ziamli niawyroblenuju ŭ sabie ziamlu.

Ryjuć sabie chody ŭ ziamli ziemlakopki, kraty, roznyje inšyje stwareńni i hetym usie jany razrychlajuć ziamlu i prapuskajuć u jaje pawietre, a ad pawietra chutčej butwiejuć u ziamli adpadki raślin i žywioł i lepiej drobiacca i piererablajucca kamieńni, piasok i hlina.

U kožnaj ščypcie čornaziomu jość mnoha žywych stwareńnioŭ. Jany hetkije drobnyje, što ich i nie widać prostym wokam. Ale kali wy pahlaniecie na ich praz mikraskop, to može i ŭbačycie ich. Kožnaje z hetych stwareńnioŭ žywie i ŭsio swajo žyćcio pa trochu pieretwaraje skały u hlebu.

Hleba, ŭ katoraj mnoha „parachnicy“, heto znače mnoha pierahniŭšych raślin i žywioł, nazywajecca čornaziomam.

Hleba, ŭ katoraj bolej za ŭsio piasku, nazywajecca piesčanaj, abo supieskam.

Hleba, ŭ katoraj asabliwa mnoha hliny, nazywajecca hlejem; kali u hlebi jość i hlina i inšyje ziemli — to suhlinkam.

Ciapier my wiedajem, jak wytwarajecca hleba.