Перайсці да зместу

Старонка:Rodnyje zierniaty (1916).pdf/216

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

chryścijanskaja wiera. Našy ludzi, časta sustrečajučysia s chryścijanami, znajomilisia z nowaj wieraj i nia redka pryjmali jaje.

Daroh hetkich, jak ciapier, tady nie było: ludzi jeździli wialikimi rekami, i reki tady byli tym, čym ciapier u nas wialikije haścincy.

Pieršyje kniazi na Biełarusi.

Kali biełaruski narod utwaryŭ swaje kniaźstwy, akuratna niet wiedama, adnak heto stałosia wielmi daŭno, bo skandynaŭskije letapisi spaminajuć ab Połacku i połackim kniaziu ŭ VI stalećci pa Naradžeńni Chrysta. Pieršyje sławianskije letapiscy, haworučy ab našaj bačkaŭščynie ŭ IX wieku, kažuć, što ŭ nas byli tady swaje kniaźstwy i swaje kniazi, swaja asobnaja mowa, zwyčai i abyčai.

Pieršym peŭnym histaryčnym kniaziam u Połacku byŭ kniaź Rohwałod u X stalećci. My ab im wiedajem tolki toje, što jon mieŭ dwoch synoŭ i dačku Rohniedu, wielmi krasnuju kniazioŭnu. Rohniedu siłaj dabyŭ sabie za žonku kijeŭski kniaź Waładzimir, toj samy, što pieršy pryniaŭ chryścijanskuju wieru i chryściŭ kijeŭskuju Ruś. U Waładzimira i Rohniedy byli 4 syny i 2 dački. Imiony synoŭ; Iziasłaŭ, Jarasłaŭ, Mścisłaŭ i Ŭsiewałod.

Waładzimir wydzialiŭ Iziasławu i jaho patomstwu Połackaje kniaźstwo, katoraje tady abyjmało biezmała ŭsiu Biełaruś. Kali radziŭsia lziasłaŭ, niewiadoma, a pamior jon u Połacku ŭ 1001 hadu. Letapisi kažuć ab im, što jon — čeławiek cichi, spakojny i łaskawy, lubiŭ čytać światyje knihi, nie lubiŭ pustych zabaŭ i byŭ ciarpliwy.

Iziasłaŭ pakinuŭ pa sabie dwoch synoŭ: Bratysława i Ŭsiesława; hety apošni pamier u dwa hady paśla bački ŭ 1003 hadu.

Bratysłaŭ panawaŭ 43 hady, pamier u 1044 hadu. Jon byŭ kniaziam sprawiadliwym, ale i surowym, wioŭ niekolki udačnych wojen z łatyšami i ŭ 1021 h. z Wialikim Noŭharadam i Kijewam. Paśla śmierci Bratysława panawaŭ syn jaho Ŭsiesłaŭ.

Ŭsiesłaŭ zajmaje pačesnaje miejsco ŭ našaj historyi. Kali radziŭsia Ŭsiesłaŭ — niewiadoma; ale hety kniaź pakinuŭ ab sabie doŭhuju pamiać u našym narodzie. Zachawałasia lehienda, što radziŭsia Ŭsiesłaŭ ad «wołchwawańnia» (čaroŭ), dziela čaho ŭ jaho na hała wie byŭ radzimy znak, mieŭšyj asabliwuju čaradziejskuju siłu. «Wołchwy» (znachary, čaradziei) nakazali jamu nasić na haławie pawiazku, prykrywajučuju hety znak. I papraŭdzi Ŭsiesłaŭ słyŭ niezwyčajnym čeławiekam. Byŭ kniaziam mudrym, adwažnym u wojnach i sprawiadliwym. Dziela hetaho nawat kniazi išli da jaho pa radu, a narod swoj jon mudra kirawaŭ i sudziŭ. Literaturny pamiatnik XII stalećcia hetak spaminaje ab našym kniaziu: