Старонка:Piosnki wieśniacze z nad Niemna i Dźwiny (1846).pdf/124

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

84


Nātrusom, mówimy w Litwie: natrusem; np. nātrusom mieryć, natrusem mierzyć, t. j. niepotrzęsająć miary. Ross. przestarzałe: въ натруску, zlekka, натруска, posypanie zlekka. W Słown. Lind. jest tylko wyraz natrząsać, Serb. natruscham, i słowa X. Skargi: »dobrą miarą odmierzy ci Bóc natkaną, natrzęsiona i opływającą.»

Naúdā, y. z̓. mówi się ironicznie: wielikaja naúdā, wielka rzecz! osobliwość! heto nie naúdā, to nie nowa, nieosobliwa rzecz! Nauda po litewsku pieniądz: patrz w Dziejach Lit. Narbuta.

Nazalīć, dokuczyć, do złości doprowadzić. Ross. назола, natrętnosc; назойливость, zuchwalość.

Niema, mówimy: niema, t. j. twarzą do ziemi. Upāú niema, upadł niema, na twarz. Cerk. nic, nicy, niczkom: twarzą do ziemi. Po polsku nica, y. z̓. nic, a. m. nice, liczb. mn. znaczy lewą stronę sukni; nice gatunek ciasta, lz̓ejsze pączki, wietrzniki; na nice wywracać, przewracać, zbytecznie ganić, nicować co, albo kogo. Raguz. nizze. Lind. patrz wyrazy: twarz, nica.

Niehoda, y. z̓. niepogoda; przeciw-inny wyrazowi: pahoda, pogoda.

Nielucko, niechlujnie, nicochędoz̓nie; jakby rzekł, po nieludzku. Uz̓ywa się w Szczorsach.

Niemāszaka, nie masz! mówi się i niemāsz, nie mā. Szczególne jest odmienianie się słowa mieć u Krewiczan. Mają czas terazniejszy trybu oznajmującego: maju; przeszły: mieú. Podobna odmiana jest w Morlackiej nazowie: Majesz widne czeło, masz jasne czoło, (Alexan. Sapieha w podróżach po krajach sławiańskich odbytych r. 1802 i 1803, wydanych w r. 1811.)

Nienahlada, y. z̓. piękna i miła, na którą się napatrzyć dosyć niemoz̓na. A majāz̓ ty nienahlada! A mojaz̓ ty nienahlada! od słowa hledziēć, patrzeć, którego i Petrycy, dobroczynny Lekarz, co go bez czułości i uwielbienia wspomnieć niepodobna, uz̓ył w tłómaczeniu, czy raczej naśladowaniu swojem Horaciusza: »Kozieroz̓ec krzywem okiem hledził, kiedy się z rzeką mokry Wodnik biedził.» Jest Czesk. hledéti i Ross. глядѣть, glądać, skąd i spoglądać. Lind.