Перайсці да зместу

Старонка:Pieršaja čytanka (1916).pdf/38

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

JAŠČERKA.

Šparka pierebiehaje pa piasočku, miž kamieńnia, jaščerka. Charošaje i dasužaje stwareńnie, a tolki kwołaje. Zachočeš zławić jaščerku, dakraniešsia da jaje, hladziš, a chwościk užo adłamaŭsia. Ničoha, chwościk jaščercy adraście.

Letam laže jaščerka na prysoniejku na kamiani, hrejecca. Zachoče jeści — dawaj ławić much dy kamaroŭ.

Łapki u jaščerki s čepkimi kipciami, i dziela hetaho jana ŭzlezaje na płaty i drewy i chodzić pa ich, jak my pa ziamli.

Wiasnoj znosić jaščerka jaječki. Jaječki jaje biez skarłupiny. I niedachledajo ich jaščerka, pakidaje hetu rabotu soniejku. Pryhreje soniejko, i sami jaječki daśpiejuć, i wyłupicca z ich maładoje jaščerčyno pakaleńnie. Sami nawučacca biehać, sami dabywać sabie korm.

Pakul sonce hreje, i jaščerka žywa, a pierestanie hreć, i jana pierestanie žyć. Kroŭ u jaje ściudzionaja i, jak nima ciepła, zastyhaje, i jaščerka tady chawajecca u norku i zasypaje na ŭsiu zimu.

Jaščerka nia maje na swaich drobnieńkich zubkach atruty. Jana karysnaje dla ludziej stwarennie, i jaje kryŭdzić nia hože.


ŽABA.

Žaby u nas bywajuć dwajakije: z doŭhimi zadnimi nahami i s karaciejšymi. Pieršyje žywuć najbolej u bałotnaj wadzie, druhije u piasočku; i hetych i druhich nazywajuć u nas rapuchami i waropaŭkami. Rapucha, abo waropaŭka samaje niawinnaje na świeci stwareńnie. Jana nikoha nia kryŭdzić, a haspadaru prynosić mnoha karyści, pajedajučy u waryŭnym harodzie roznych škodnikoů: čarwiej,