арудвае хлыстом. Ён не спрабаваў абараніць сабаку. Ён ужо больш не належаў яму. Калі збіванне скончылася, Белы Клык быў ледзь жывы. Слабы паўднёвы сабака не перанёс-бы такіх пабояў, але Белы Клык перанёс. Яго загартавала суровая школа жыцця. Ён быў здзіўляюча жывучы і чапляўся за жыццё. Але зараз Белы Клык ледзь дыхаў. Ён не мог нават паварушыцца, і Прыгажуну Сміту прышлося пачакаць з поўгадзіны, пакуль Белы Клык здолее крануцца з месца. Затым ён устаў хістаючыся і, нічога не бачачы перад сабой, пацягнуўся за Прыгажуном Смітам у форт.
На гэты раз яго пасадзілі на ланцуг, які не паддаваўся зубам. Белы Клык стараўся вырваць скабу, убітую у бервяно, але ўсе яго намаганні былі дарэмны. Праз некалькі дзён працвярэзіўшыся і дашчэнту разароны Шэры Бобр адправіўся ў далёкі шлях па рацэ Парк'юпайн на Макензі. Белы Клык астаўся ў форце Юкон і перайшоў цалкам ва ўласнасць чалавека, які напалову ужо страціў свой розум і ператварыўся ў звера. Але што ведае сабака аб шаленстве. Для Белага Клыка Прыгажун Сміт стаў богам, страшным, але ўсё-ж сапраўдным богам. У лепшым выпадку, гэта быў шалёны бог, але Белы Клык нічога не ведаў аб шаленстве; ён ведаў толькі, што трэба падпарадкоўвацца волі гэтага чалавека і выконваць усе яго жаданні і капрызы.
Раздзел трэці
ЦАРСТВА НЯНАВІСЦІ
Пад апякунствам шалёнага бога Белы Клык ператварыўся ў д'ябала. Зрабіўшы ў канцы форта загародку, Прыгажун Сміт прывязаў Белага Клыка на ланцуг і пачаў даводзіць яго да злосці і шаленства, невялікімі, але пакутлівымі нападкамі. Ён вельмі хутка выявіў, што яго афяра не можа сцярпець смеху, і звычайна заканчваў свае катаванні аглушальным насмешлівым рогатам. Здекваючыся над Белым Клыкам, бог паказваў на яго пальцам; у гэтыя хвіліны розум пакідаў сабаку і ў прыпадках ярасці, якая ахапляла яго, ён здаваўся яшчэ больш шалёным, чым Прыгажун Сміт.
