Старонка:Krywičanin.pdf/5

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

ńnie jaho nieabaspiečałosia-b kardynalnym warunkam — palityčnaj niezaležnasciu narodu».

Znače teorestyčnaja pastanoŭka nacionalnaho pytańnia zwodzicca da taho, što nima na świecie narodaŭ „horšych“ i „lepšych“, a što za hetym idzie, nima apraŭdańnla nijakamu hniotu dužejšych narodaŭ nad słablejšymi; što koždaja nacionalnaja indywidualnasć teoretyčna maje prawo na kulturnaje, u šyrokim hetaho słowa značeńni, razwićcie i, ŭ kancy, prawilnaje, zdarowaje razwićcie nacii pawinno być abaspiečeno palityčnaj jaje niezaležnaściu.




Turaŭskaje kniaźstwo.

Pawodle stačci K. Šp-skaho (Wil. Kal. 1891 h.) apracawaŭ W. Łastoŭski.

Turaŭ — stalica Dryhwičoŭ, haliny Krywičanskaho plemia, jakije, pawodle słoů letapisca, „asieli miž Prypiaćciu i Dźwinoj“. Što datyče nazowy „Dryhwičy“ jość roznyje zdohady. Adny wywodziać hetu nazowu ad „dryhwa“ (topkaje bałoto), čym zapraŭdy, bahat hety kraj. Druhije zwiertajuć uwahu na toje, što nazowa „Dryhwičy“ sustrečajecca ů niekolki miejscoch na abšary razsialeńnia sławlanskaho plemia i dziela hetaho šukajuć inšych asnoů da tłumačeńnia wywodu hetaho słowa.

Pieršy raz našy Dryhwicy spaminajucca ů Kanstantyna Bahranarodnaho pry wyličańni sławianskich plemion. Akrom našych, paŭnočnych Dryhwičoů, wiadomy ješče Dryhwicy pałudniowyje, žyŭšyje ů IX stalećci ů Frakii i Makiedonii.

Treba dumać, što ůsie Dryhwičy žyli kaliś razam, mieli supolnych rodanačalnikaů i, dziela žyćciowych wymoh, adny z ich paknuli baćkaůščynu i pierasialilisia na nowyje ziemli. Heto mahło stacca s pałudniowymi Dryhwičami dziela taho, što nazowy sławianskich plemion najčaściej nasili ślady topahrafičnaho pachodžeńnta, jak: Dreůlanle, Palanie, Siewieranie, Pałačanie, Pamoranie i saůsim naturalna, što nazowa Dryhwicy pachodzić ad «dryhwy», na jakoj jany sialilisia. Pieršym horadam u ziamli Dryhwičoů spamianutym u letapisi pad 980 hodam, byů Turaů, zasnawańnie jakoha letapisiec prypisywaje waražskamu kniaziu Turu, i zapraůdy pamiž waražskich imion mnoha jaklje majuć u asnowie «tur», dy taksama i miž biełaruskimi sialibami mnoha jość takich, što atrymali swaju nazowu ad imion zasnawacielaŭ: Zasłaů, Brasłaů, Dawidharadok, Pietrykoů i mn. inš.; ale ů hetym zdareńni bližejšym praůdy budzie ličyć nazowu — Turaů, pachodziačaj nie ad waražskaho kniazia Tura, a ad nazwańnia źwiera — tur — na tej asnowie, što najpierš my sustrečajem mnoha nazoů sioł, sialib, rek paloŭ i ůročyšč s karaniom «tur» jak u nas, tak i na ůsim prastory sławianskich sialib, a pa druhoje, što u Dryhwickaj zlamli wadziłosia mnoha turaů, na jakich tutejšyje žychary palewali. Dziela hetaho daloka praściej dumać, što i horad atrymaů swaju nazowu ad imia źwiaroů — turaů — čyslenych kaliś u tutejšych wakolicach.

Dryhwičy, jak i ůsie biełaruskije plemiony, upraŭlalisia swaimi ůłasnymi kniazlami. Letapiś kaže, što paśla zasnawańnia Kijewa, rod kijeůskich kniazioů «staů kniažyć u Palanoů, a u Dryhwičoů byli swaje kniazi» i t. d