Старонка:Krywičanin.pdf/3

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

Ale adnej našaj wiery ŭ heto mała, treba heto dakazać čornym pa biełym: abličyć statystyčna našy bahactwy, raspracawać teoretyčna kožduju halinu z asobna, pakazać rezultaty. My dumajem, što Biełaruś maje ŭse ekonomičnyje šansy da niezaležnaho dzieržaŭnaho bytawańnia, ale heto treba abasnawać na cyfrowych dannych i dla sabie samych i dla čužych. Pobač sa statystykaj u nas lažyć adłoham teoretyčnaja pastanoŭka biełaruskaho pytańnia s palityčna-histaryčnaho boku i popularyzacija jaho miž hramadzianstwa. Lažyć adłoham u nas pryhožaja literatura i mastactwo. Dahetul my nie spramahlisia ješče na toje, kab mahčy zdawoliwać duchowyje zaprosy intelihientnaho biełaruskaho hramadzianina u jaho rodnaj mowie; a heto warunak sine qua non našaho nacionalnaho žyćcia, na zdawoleńnie katoraho my, aktyŭnaja čaść hramadzianstwa, prymušena zwiarnuć swaju bačnuju uwahu. Wychodziačy z wyšejskazanych wychodnych my prystupajem da wydawańnia «Krywčanina»; ŭ nadziei pałažyć u hetym kirunku choć maleńkuju cehlinku.

Redakcija ujaŭlaje sabie ŭsie ležačyje pierad jej trudnaści jak zaležnaj, tak i niezaležnaj ad jaje natury. A trudnaściej hetych mnoha… Dziela hetaho zaklikajem usie žywyje siły Biełarusi stanuć u pryhodzie i hurtawacca da družnaj pracy kala «Krywčanina».




W. ŁASTOŬSKI.

Nacionalnaje pytańnie.

U našy časy nacionalnaje pytańnie zajmaje tak wydatnaje miejsco ŭ čarodzie ahulna-ludzkich prablem, što klajmo jaho kładziecca na ŭsie prajawy ludzkoha žyćcia, — i na palityku, i na ekanomiku, i na etyku, i na publicystyku: na literaturu i nawat na relihiju, estetyku, psychalohiju, bialohiju i t. d. i t. d.

Kali-ž i čamu historyja wysunuła pierad čeławiečestwam nacionalnaje pytańnie?

Atkaz na heto daje nam historyja čeławiečestwa: «roznarodnyje terytoryjalnyje i klimatyčnyje warunki dy roznyje histaryčnyje pryčyny zbližali, praz doŭhi čarod stalećcioŭ, patomkaŭ rodawych suwiaziej roznaho pachodžeńnia. Bolšaj čaściu hety rodawyje suwiazi hawaryli adnej i tej samaj mowaj, uswaiwali bolej abo mieniej schodnyje psychalohičnyje nakłonnaści i niekatoryje zwyčai dy pradańnia; historyja wydzielała utworenuju hetkim čarodam hruppu ad druhich padobnych hrupp, pierachodnyje-ž stupieni miž hetymi hruppami s časam zanikali i ŭ wyniku atrymliwałasia asobnaja nacija,— histaryčny pradukt čeławiečaho razmnažeńnia, z adnaho boku, i kultury — z druhcha.

Jak tolki na hetym bialohičnym i socijalna-histaryčnym hruncie taja, abo inšaja nacija adasabniałasia ad druhich, paŭstawaŭšych na tej-že asnowie, dla jaje pačynałasia, jak i dla ŭsiaho žywoha zmahańnie — wajna, za swaejo bytawańnie, a jaje nastupajučyje pakaleńnia pieradawali adno druho-