Старонка:Karotkaja historyja Biełarusi (1910).pdf/55

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

z ruinami wiosak i popieliščami miasteček. Da hetaho nie mała praškadžali wasieńnyje rastopy.

Jak tolki wystupiło Maskoŭskaje wojska z horadu, pačaŭsia hrabiež, Asabliwa łasymi byli na Połackije bahactwy wenhry, katoryje čuli ab załatych ryzach, zasiejanych darahimi kamieńniami, na ikonach u Połackich cerkwach. Tym časam jany ašukalisia. Ŭsie Połackije bahactwy daŭno ŭžo Ioan wywioz u Maskwu. Dziela hetaho sałdaty staralisia sa złości źništožyć usio, čaho nia možna było ŭziać s saboj. U časie hetaho hrabieža prapała ahramadnaja knižnica (biblioteka), u katoraj znachodziłosia wielmi mnoha redkich letapisiej i rukopisoŭ cennych, nawat pierekłady św. pisańnia, pisanyje rukoj bratoŭ Kiryła i Miefodzija, apostołoŭ sławianskich. Inšyje kažuć, što tam zahinuła ŭ toj čas i letapiś Krywičansko-Połackaj ziamli.

Batory daŭ šmat roznych prywilejoŭ zrujnawanamu Połacku, u tym liku i prawasłaŭnym žycielom Połacka. Paśla ŭziaty byli krepaści Maskoŭskaho kniazia Sokoł i Suša. Ioan, ubačyŭšy, što nie dadzie rady z Batorym, u 1582 hadu zhodziŭsia na zamireńnie na 10 hod. Ŭsia Liwonija, Połack i Wieliž astalisia za Batorym.

Ŭ 1498 hadu ŭ Połacku byŭ pabudawany manastyr dla bernardynoŭ. Kali Ioan dabyŭ Połacka, jon zrujnawaŭ hety manastyr. Batory, pry katorym u časie wajny było ŭ abozie kolki čeławiek jezuitoŭ, za ichniuju pomač ranienym załažyŭ dla ich kaścioł, „kolehium“ i manastyr u Połacku. A kab zabieśpiečyć im i budučynu, Batory addaŭ jezuitam kala 400 roznych sialib, katoryje naležali daŭniej da prawasłaŭnych manastyroŭ. Takim paradkam budučyna jezuickaho kolehiuma i manastyra była zusim zabieśpiečena. Pieršym rektaram u Połackim jezuickim kolehiumie byŭ wiadomy pramoŭca i patryot polski, Piotr Skarha.

Umacawaŭšysia ŭ Połacku, sercy Biełarusi, jezuity borzda pačali šyryć katalictwo ŭ hetym kraju. Praca była wielmi ciažkaja. Spierša jezuity spatykali na kožnym kroku praškody ŭ swajej pracy. U samym Połacku jezuity spatkalisia z mocnym atporam jak sa starany prawasłaŭnych, tak i sa starany kalwinistoŭ. Wojewoda Połacki Dorohostajski, ščyry kalwinist, jak maha praškadžaŭ jezuitam. Batory paturaŭ im, ale ŭ toj-že samy čas pilnawaŭsia sprawiedliwaści ŭ sprawach wiery i, pryznajučy šyrokuju swabodu sumieńnia, nie