Старонка:Karotkaja historyja Biełarusi (1910).pdf/49

З пляцоўкі Вікікрыніцы
Гэта старонка не была вычытаная

treciaja Krainskaja ŭ 1555 hadu. Litoŭskaja Biblija drukawałasia ŭ 1590 hadu ŭ horadzi Kienihsberhu, Łatyšskaja ŭ 1587 hadu ŭ Ryzie.

Pieršaja biełaruskaja Biblija pieretłumačena była z łacinskaj mowy na biełaruskuju Franciškam Skarynaj s Połacka. Widać tahočasnaja Krakoŭskaja biełaruskaja drukarnia była za mała dla drukawańnia Biblii, dziela taho Skaryna pajechaŭ drukawać jaje ažno ŭ Českuju Prahu, hdzie i pačaŭ druk u 1517 hadu, a pracawaŭ tam da 1520 hodu. Tymčasam u Wilni starańniem Babiča, burmistra hor. Wilni, załožena była wialikaja drukarnia. Tady Skaryna wiarnuŭsia ŭ Wilniu i tut užo dakončyŭ druk Biblii ŭ 1525 hadu.

Aprača Biblii Skaryna wydaŭ kolki druhich ješče knižok: „Kanonik“, „Psałtir“ i inš.

Babič pieredaŭ swaju drukarniu kala 1576 hodu braćciam Mamoničam, rodam z Mahilewa. Wiadomy dwa braty Mamoničy: Kuźma, Wilenski burmistr, i Łukaš, skarbny (kaznačej) Wiał. Kn. Litoŭskaho, a tak sama syn Kuźmy, Lawon, nazywaŭšyj siabie karaleŭskim drukarom. Ŭ hetaj drukarni biez piererywu drukawalisia biełaruskije knižki až da XVII stalećcia. U joj nadrukawany byŭ i „Statut Litoŭski“ pa biełarusku pad redakcijej znamienitaho kanclera Wiał. Kn. Litoŭskaho, Lwa Sapiehi, i mnoha roznych inšych knih. Polskaja drukarnia ŭ Wilni załožena była ŭ 1576 hadu — paźniej za biełaruskuju na 51 hod.

U XVI stalećci biełaruskije drukarni znajchodzilisia ŭžo šmat pa jakich haradoch. Tak, kniaź Mikałaj Radziwiłł Čorny załažyŭ u 1562 hadu biełaruskuju drukarniu ŭ Nieświžy. Da staršych biełaruskich drukareń adnosiacca drukarni ŭ Lubčy i Słucku, paśla iduć drukarni ŭ Zasłaŭli, Mohilewi, Połacku, Minsku, Pinsku, Zabłudowie, Supraśli, Jeŭi.

Što datyče škoł pry manastyrach, to inšyje z ich siehajuć wielmi daŭnych časoŭ, jak naprykład Turoŭskaja škoła, katoraja adnosicca da samaho pačatku Turoŭskaj jeparchii (IX stalećcia). Paśla Smalenskije škoły byli šyroka wiadomy ŭ XI stalećci, a pobač hetych atkrywalisia z daŭnych časoŭ škoły: u Połacku — zasnawanaja św. Paraskiewaj (Paraskaj), u Pinsku, Mozyry, Słucku i Miensku. Z słaŭnych ludziej wyjšoŭšych z hetych škoł, wiadomy: s Turoŭskaj škoły — św. Kirył; s Pinskaj — Mitrofan letapisiec; Słuckaj — Jerej Jeŭhienij, a z Mienskaj škoły wywodziać pieŭca ab Pałku Ihora.